Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Zeven voorwaarden voor gezonde competitie
Bent u een sportliefhebber? En dan bedoel ik niet per se het zelf uitoefenen van sportactiviteiten, maar alleen al het kijken naar sport en het volgen van de prestaties van individuele sporters en sportteams. Kijkt u graag naar voetbal, volgt u ’s zomers de Tour de France en alle perikelen daaromheen en houdt u met spanning het weer in de gaten om te checken of er misschien toch een Elfstedentocht in zit dit jaar? En als dat zo is, wat is het dan in die sport dat u zo aantrekt. Zijn het de fysieke prestaties van anderen die u bewondert of is dat het competitie-element dat aan elke sport verbonden is. Competitie heeft in sport een belangrijke rol. In elke sport, van dammen tot marathon, gaat het er om wie er wint. We willen graag weten wie de beste, de snelste en de sterkste is of wie de meeste punten krijgt.
Competitie als deel van ons bestaan
Competitie trekt onze belangstelling. In de vele sportprogramma’s en in de sportkaternen van de dagbladen wordt aandacht gegeven aan de prestaties van sporters. En verder in allerlei gezelschapsspellen heeft het competitie-element een belangrijke rol. Maar ook in ons dagelijks leven wedijveren we met elkaar. Hoewel we daar niet altijd openlijk voor willen uitkomen, gaat het er soms om wie de hoogste opleiding, de beste baan, de mooiste auto en de zonnigste vakantie heeft.
Geen wedstrijd - tóch een wedstrijd
De drang om te winnen zit er bij ons al van jongs af aan in. En daar kunnen wij als volwassenen soms dankbaar gebruik van maken. Zo is vaak het succes verzekerd als ik mijn kinderen uitdaag tot een wedstrijd wie het eerst zijn bord leeg heeft of wie zich het eerst heeft uitgekleed. Toch blijkt dit succes niet voor honderd procent gegarandeerd. Soms hebben ze mijn truc door. Ze verklaren dan unaniem dat ze geen wedstrijd willen doen. Ik antwoord dan dat ze dat zelf mogen weten, maar dat ook als ze geen wedstrijd doen, er toch een de eerste is. En ik ben natuurlijk erg geïnteresseerd wie dat is. Vervolgens versnellen ze toch en als de één dan triomfantelijk roept gewonnen te hebben, antwoordt de ander dat het geen wedstrijd was.
Wedijveren op het werk
Als competitie zo vaak een centraal element is in de omgang met anderen, kunnen we dat dan ook meer toepassen in de werksituatie om werknemers te motiveren? Met deze vraag betreed ik een gevoelig gebied. Niet iedereen is er voorstander van om wedijver onder medewerkers te stimuleren. Competitie kan soms leiden tot onderlinge strijd en afgunst onder collega’s. Dat maakt de sfeer er niet altijd beter op. En aan u als leidinggevende kan verweten worden dat u mensen op een slinkse manier tegen elkaar uitspeelt als u een competitie-element aan het werk toevoegt. Daarnaast komt ook het beloningssysteem om de hoek kijken. Als u medewerkers stimuleert om elkaars prestaties te overtroeven, beloont u de één dan ook meer dan de ander? De variatie in bonussen voor mensen die hetzelfde werk doen hangt daar mee samen. En zoals bekend geeft dit vaak scheve gezichten en ondermijnt het de motivatie.
Competitie niet altijd geschikt
Bovendien is competitie niet altijd even geschikt en/of wenselijk. Als medewerkers moeten samenwerken is het soms niet eens handig dat de één sneller of beter presteert dan de ander. Neem als simpel voorbeeld maar eens het gezamenlijk werken aan de lopende band. Wat gebeurt er als sommige medewerkers aan de band sneller werken dan anderen? Dan wordt het proces toch vertraagd door de zwakste schakel. Dit geeft irritatie. Dit doet me denken aan de Japanse wijze van demonstreren. Als Japanners het niet eens zijn met bijvoorbeeld hun arbeidsvoorwaarden, gaan ze niet staken, maar juist harder werken. Er is dan meer productie dan logistiek verwerkt kan worden. Daardoor loopt het in de soep, terwijl de baas niemand iets kan verwijten.
Een ongelijke strijd
Competitie is ook niet zo’n geschikt middel als er bij voorbaat al een ongelijke strijd is. Als iemand duidelijk sneller, beter of sterker is dan een ander, heeft het niet veel zin om deze mensen tegen elkaar te laten strijden. Dit werkt zelfs demotiverend voor beiden. Waarschijnlijk kent u de parabel van de haas en de schildpad. De haas daagt de schildpad uit voor een hardloopwedstrijd en is zó overtuigd dat hij zal winnen, dat hij maar een dutje gaat doen. Ondertussen begint de schildpad langzaam te lopen en gaat als eerste over de finish. De haas werd niet gemotiveerd om zijn best te doen. En in dit geval bijzondere hulde aan de schildpad dat hij het toch ging proberen, want normaal zal iemand die bij voorbaat al verwacht te zullen verliezen ook weinig gemotiveerd raken.
Er zitten dus wel bezwaren aan competitie. Is het dan beter om maar géén competitie meer te stimuleren? Nee, want een gezonde onderlinge strijd leidt zeker tot betere resultaten en wordt ook als plezierig ervaren. Enige competitie zorgt er ook voor dat medewerkers zich aan elkaar kunnen optrekken. Vergelijk dat maar eens met een schaatser die in zijn eentje zo snel mogelijk een afstand van 1500 meter moet afleggen. Hij zal dat minder snel doen dan wanneer hij het moet opnemen tegen een ander die ongeveer even snel schaatst als hijzelf. Ook hier weer: de krachten moeten ongeveer gelijk zijn, want als de één duidelijk sneller is dan de ander, zal dat voor beiden niet bijzonder motiveren.
Zeven voorwaarden voor gezonde competitie op het werk
Een gezonde competitie heeft iets natuurlijks. Ook als u daartoe niet stimuleert, kan het zijn dat medewerkers het spontaan tegen elkaar opnemen. Maar u wilt niet dat er onderlinge strijd en afgunst ontstaat of dat het competitie-element in het werk juist demotiveert. Daarom beschrijf ik hier een aantal voorwaarden waaraan een competitie op het werk moet voldoen.
1. Laat de strijd er niet dik bovenop liggen
Competitie op het werk kan beter impliciet dan expliciet zijn. Loof dus geen prijs uit voor de verkoper die de meeste klanten binnenhaalt. Er ís geen wedstrijd! Natuurlijk is er dan (als er geen wedstrijd is), toch een de beste en u toont er wel belangstelling voor wie dat dan is.
2. Let erop dat de kansen gelijk zijn
Als een medewerker op een bepaald terrein duidelijk beter of sneller is, zorg er dan voor dat er op dát gebied geen competitie ontstaat. Zoek dan andere onderwerpen waar ze om kunnen strijden, waarbij ieder gelijke kansen heeft.
3. Varieer in uw wedstrijden
Iedere medewerker heeft andere kwaliteiten waarmee hij er eens kan uitspringen. Als u competitie stimuleert met betrekking tot verschillende onderwerpen en vaardigheden van medewerkers, krijgt iedereen de mogelijkheid om eens wat te winnen.
4. Beloon met waardering; niet met geld
Als een medewerker een keer iets sneller of mooier voor elkaar gekregen heeft dan zijn of haar collega is de eer daarvoor alleen al een beloning. Geef een compliment en laat merken dat u blij bent met het resultaat. Dat bekrachtigt de eer. Materiele cadeautjes kunnen leiden tot scheve gezichten en dat is niet wat u beoogt. Aardigheidjes mogen wel, maar dan is het zelfs leuk om die prijs aan iedereen te geven, met de eer aan de ‘winnaar’. Op een warme dag zou u bijvoorbeeld kunnen zeggen: ‘Omdat Inez, haar deadline heeft gehaald, heb ik voor iedereen een ijsje gekocht’. Het gevolg is dat iedereen de winnaar erkentelijk is.
5. Houd uw competities luchtig, vrolijk en sportief
Uit het vorige punt bleek ook al dat u bij competities een ontspannen sfeer kunt behouden. Laat blijken dat de onderlinge wedstrijdjes leuk zijn, maar dat dit niet is waar het écht om gaat. Leg bij essentiële zaken de nadruk op de samenwerking, niet op de competitie.
6. Creëer wedstrijden met terugwerkende kracht
Als er geen wedijver is geweest op een bepaald gebied, kunt u achteraf toch een ‘winnaar’ aanwijzen. Daarmee kunt u de mensen die elke geplande wedstrijd lijken te verliezen toch de eer geven. Wijs aan het einde van het jaar bijvoorbeeld de medewerker aan die het meest gastvrij is geweest: ‘Jeanine, omdat jij altijd koffie haalt voor alle collega’s, benoemen we jou tot meest gastvrije collega van 2013!’ U kunt het onderwerp van uw hulde zelf bedenken, maar zorg ervoor dat het gaat om iets luchtigs waar iedereen zich meer kan verenigen.
7. Zorg voor een wij-gevoel
Competitie kan bevorderen dat ieder alleen voor zijn eigen gewin gaat en dat wilt u voorkomen. Het is daarom ook goed om competitie van een andere orde te introduceren. Daarbij gaat het om het behalen van de beste resultaten als afdeling of bedrijf. Als het medewerkers met elkaar lukt om iets te bereiken, vergroot dat het wij-gevoel.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie