Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Zo vindt u een inzichtelijke oplossing
Als manager komt u dagelijks problemen tegen in uw werk. Sommige problemen pakt u routinematig aan. U beschouwt ze nauwelijks als een probleem. Andere problemen zijn lastiger, maar wel duidelijk, dus goed aan te pakken. Er bestaan ook problemen waarvoor een bijzonder creatieve aanpak of een plotseling inzicht nodig zijn. Hier moet uw onbewuste aan het werk. Maar hangt het vinden van een dergelijke inzichtelijke oplossing af van alleen toeval of hebt u er nog invloed op?
Eureka! Ik heb het gevonden!
Bijna iedereen kent het verhaal van de wiskundige Archimedes met zijn kroon in bad. De koning had hem de opdracht gegeven te ontdekken of de kroon wel van puur goud was gemaakt. Archimedes wist dat puur goud een hogere dichtheid heeft dan een legering met zilver. Daardoor heeft een echt gouden kroon een kleiner volume dan een even zware vervalste kroon. Maar hoe kon hij het volume van de kroon meten zonder die te smelten? Tijdens zijn overpeinzingen nam hij de kroon mee in bad. Daar viel het hem op dat de hoeveelheid water die over de badrand klotste, gelijk was aan de ondergedompelde hoeveelheid. Dit inspireerde hem tot het oplossen van het probleem. Archimedes sprong enthousiast uit bad en rende naar verluidt in z’n blootje de straat op waarbij hij uitriep: "Eureka!, Eureka!" (Ik heb het gevonden!, Ik heb het gevonden!).
Archimedes had een plotseling moment van inzicht. Betekent dit dat zijn uitvinding en de daaruit voortkomende Wet van Archimedes gebaseerd was op louter toeval? Of ontstaat een dergelijk inzicht eerder door een bijzonder onbewust denkproces? En als dat laatste waar is, kunt u dat denkproces dan beïnvloeden?
Verschillende soorten problemen
Als manager hebt u dagelijks te maken met diverse problemen. Sommige van die problemen kunt u gemakkelijk oplossen met behulp van uw ervaring en routine. Dit zijn problemen met een duidelijke structuur. Als u de juiste stappen in de goede volgorde neemt, is de oplossing spoedig nabij. Dat wil niet zeggen dat dat altijd eenvoudig is. U kunt het zeker als een probleem ervaren als u bijvoorbeeld weinig tijd of middelen hebt. Het vraagt kennis en vaardigheden om te ontdekken wat er nodig is om uw probleem op te lossen en hoe u het moet uitvoeren.
Maar behalve deze goed gestructureerde problemen, hebt u als manager ook te maken met ongestructureerde problemen. Er bestaat niet één enkele juiste oplossing voor zo’n probleem. Om het probleem op te kunnen lossen wordt een andere, creatieve, manier van denken van u verwacht. Gek genoeg helpt het daarbij maar matig om u volledig te storten op de uitkomst. Hoe harder u blijft nadenken, des te meer u verstrikt raakt in cirkeldenken. En daarmee lost u het niet op. Als u afstand neemt van het probleem kunt u overeenkomsten, verschillen en samenhang tussen de beschikbare informatie gaan zien. Daarmee groeit uw inzicht en lijkt de oplossing soms plotseling te verschijnen.
Een plotseling inzicht
Als ik het hier heb over inzicht, bedoel ik een onderscheidend en ogenschijnlijk plotseling begrip van een probleem of van een strategie die helpt bij het oplossen van dat probleem. Bij inzichtproblemen gaat het er vaak om dat u het geheel anders moet aanpakken dan op de manier waarop u gewend bent om problemen op te lossen. Het vraagt dus om een nieuwe manier van aanpak. Vasthouden aan de gebruikelijke werkwijze kan dit inzicht juist vertroebelen.
Bij inzicht gaat het vaak om het vinden en combineren van relevante oude en nieuwe informatie. En dat doet u niet door u in het probleem vast te bijten, maar door verschillende informatie die er niets mee te maken lijkt te hebben, toe te laten. U maakt iets mee, leest iets, denkt ergens over na en beseft opeens dat u ook op een heel andere manier tegen uw probleem kunt aankijken, of dat dingen heel anders zijn dan u altijd hebt gedacht. Gek genoeg doen dit soort inzichten zich vooral voor op een moment dat u er niet mee bezig bent. U bent bijvoorbeeld aan het sporten, staat onder de douche of u zit gezellig met een glaasje wijn in de tuin en krijgt opeens een heldere ingeving met betrekking tot uw probleem. Het kan ook zijn dat u ’s nachts wakker wordt met nuttige gedachten die kunnen bijdragen aan de oplossing die u zocht. Het is verstandig om op zo’n moment meteen uit uw bed te springen en uw gedachtespinsels op een papiertje te schrijven. De kans bestaat anders dat uw briljante gedachten de volgende ochtend weer verdwenen zijn.
Een andere manier van denken
Ons bewuste denken heeft zijn beperkingen. We denken in woorden en beelden en proberen daarmee te zoeken naar de juiste combinaties. We halen herinneringen op uit ons geheugen - wat overigens niet altijd goed lukt, voegen dingen samen en maken berekeningen. Met dit alles lukt het ons vaak goed om gestructureerde problemen op te lossen. Maar ons onbewuste brein werkt veel sneller en effectiever. De Nederlandse psycholoog Ap Dijksterhuis sprak in zijn boek ‘Het slimme onbewuste’ over onbewust denken. Bijvoorbeeld het maken van eenvoudige keuzes is iets dat we wel bewust kunnen doen. Ingewikkelde keuzes met veel alternatieven, kunnen we beter onbewust maken volgens Dijksterhuis. Ons onbewuste heeft een veel grotere capaciteit om alle variabelen te verwerken. Bij het bovenstaande krijgt u misschien het idee dat u er helemaal niets aan kunt doen om uw inzicht te doen vergroten. Het gaat immers automatisch, wat moet je dan nog doen?!
Help uw onderbewustzijn
Het is de vraag of Archimedes werkelijk helemaal niets heeft gedaan om te komen tot zijn inzicht. Als u of ik in dat bad waren gaan zitten, was de oplossing ons dan ook zomaar komen aanwaaien? Het mag duidelijk zijn dat de ontdekking van Archimedes helemaal niet gebaseerd was op toeval, maar op een briljante werking van zijn onbewuste brein. Toch heeft Archimedes zijn onbewuste waarschijnlijk wel geholpen om tot dit inzicht te kunnen komen. Allereerst heeft hij zich in ieder geval alle benodigde kennis over soortelijk gewicht van stoffen eigen moeten maken. Verder heeft hij op een bepaalde manier het probleem opzij gezet. Hij heeft dus tijd en aandacht gegeven aan het probleem en zijn onbewuste van de nodige informatie voorzien. Daarna heeft hij het laten ‘incuberen’.
Een nuttige incubatietijd
U kent incubatie als de tijd tussen een besmetting met een virus of bacterie en de uitbraak van de ziekte. Maar in de psychologie wordt gesproken over incubatie als u een probleem opzij zet voor een bepaalde periode zonder er over na te denken. Dit geeft uw onbewuste de tijd om het probleem te verwerken, maar ook om een manier te vinden om u bewust te maken van de oplossing.
In dit proces van probleemoplossing kunt u drie fases onderscheiden. De actieve fase, de rustfase en de inzichtfase.
De actieve fase
Inzicht ontstaat niet zonder kennis. Investeer daarom voldoende tijd in het probleem bij aanvang. Onderzoek alle relevante aspecten van het probleem. Analyseer het probleem en zorg dat het u helder is wat dat precies inhoudt. Bekijk het probleem van verschillende kanten. Geef er op een andere manier vorm aan. Visualiseer het probleem bijvoorbeeld met behulp van een mindmap. Probeer op deze manier het probleem voor uzelf begrijpelijk te maken. Focus daarbij op de ‘Big concepts’. Verlies u niet te veel in de details, maar houdt u bezig met het belangrijkste vraagstuk.
Onderzoek dan verschillende oplossingsmethoden. Kijk naar hoe u in het verleden dergelijke problemen hebt opgelost. Zoek naar analogieën, kijk of u iets kan ontdekken waar uw probleem op lijkt. Ontwikkel alvast een zo goed mogelijk een plan om het probleem aan te pakken. Het kan zijn dat dit alles al helpt om uw probleem op te lossen. Zo niet, ga dan naar de volgende fase.
De rustfase
Neem afstand van uw probleem en probeer er niet aan te denken. Er zijn redenen die het nut van een dergelijke ‘incubatieperiode’ verklaren:
- Als we iets niet langer in ons actieve geheugen houden, laten we sommige onbelangrijke details los. Aan de overgebleven betekenisvolle aspecten kunnen we opnieuw vorm geven.
- Terwijl de tijd voorbij gaat, raken meer recente herinneringen geïntegreerd met eerdere herinneringen. Daardoor kunnen we makkelijker afstappen van vastgeroeste ideeën.
- Nieuwe informatie die we in die tijd tegenkomen kan nieuw licht op het probleem werpen.
- We kunnen analogieën gaan herkennen tussen het huidige probleem en een ander probleem.
- We maken ons hoofd vrij voor een oplossing. In een lage staat van mentale opwinding (onder de douche, in bed, lopend) vergroten onze aandachtspanne en het vermogen van ons werkgeheugen. Daardoor kunnen we combinaties maken die ons anders zouden ontgaan.
De inzichtsfase
En nu maar wachten tot het briljante inzicht verschijnt.... Eureka! Of kunt u nog iets anders doen? Het is in ieder geval zinnig om na enige tijd uw probleem weer op te pakken. Niet dat het nu de bedoeling is dat u er weer uitgebreid over gaat zitten peinzen, maar dat u er creatieve aandacht aan geeft. Lees het na uw incubatieperiode nog eens door. De kans bestaat dat u er al op een andere manier naar kijkt. U leest misschien opeens dingen die u eerder niet zag. De informatie die u had is begrijpelijker geworden. Archimedes ging met zijn probleem in bad zitten en maakte daardoor de juiste associaties. Misschien dat het u helpt als u het uitprint en meeneemt als u een dagje gaat zeilen, op het strand gaat liggen, gaat winkelen of gaat joggen. Op die manier neemt uw probleem mee naar een andere omgeving en daarmee krijgt het letterlijk een ander perspectief.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie