Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
De nieuwe democratie: niet stemmen maar scoren
U maakt deel uit van een managementteam bestaande uit zeven leden. Regelmatig komt u bijeen om over de lopende zaken te vergaderen. Meestal is er sprake van samenwerking en vult u elkaar uitstekend aan. Op andere momenten zijn er wat meningsverschillen, onenigheden en uiteenlopende belangen. Maar u komt er altijd wel uit. U maakt immers gebruik van het democratisch principe. Als er onduidelijkheid is over hoe de meningen zijn verdeeld, wordt er gestemd. De stem van de meerderheid is dan bepalend. Eerlijker kan niet zou u denken, maar geeft stemmen werkelijk een goed beeld van hoe de aanwezigen erover denken? Wegen alle belangen wel even zwaar?
De stem van de meerderheid
Stel dat u een plan lanceert voor een nieuwe werkwijze. Uiteraard bent enorm enthousiast en u hebt er alles voor over om het te laten slagen. Als u een cijfer zou moeten geven voor uw plan dan zou dat zeker een negen scoren. U hebt twee andere collega’s even enthousiast weten te maken als uzelf en u weet al dat zij uw plan zullen steunen. Tijdens de vergadering komt uw idee echter niet helemaal uit de verf. Een collega uit zijn twijfels over de zinvolheid, de haalbaarheid en de kosten. Dit brengt twee andere collega’s ook wat aan het twijfelen. De zevende collega maakt het eigenlijk niet veel uit, want het plan heeft nauwelijks betrekking op haar afdeling. Toch laat ook zij zich meer overtuigen door de nee-stemmers. Met vier tegen drie wordt uw plan van tafel geveegd, ondanks het feit dat bijna de helft razend enthousiast was en de weerstand feitelijk maar gering was.
Tijdens de volgende vergadering komt een collega met een alternatief plan. Het is lang niet zo sprankelend en gedurfd. Er zitten ook verschillende haken en ogen aan, maar qua uitvoerbaarheid kan het ermee door. Behalve de bedenker van het plan is niemand erg enthousiast. Er zijn behalve u nog twee mensen die het totaalgeen goed idee vinden. De overige drie stemmen toch maar in omdat ze eigenlijk niet zoveel bezwaren kunnen aandragen: je moet toch wat! Met vier tegen drie wordt dit plan aangenomen ondanks het feit dat alleen de bedenker er warm voor liep.
De macht van de zwevende kiezer
Als de stem van de meerderheid de doorslag geeft, wil dat nog niet zeggen dat er een goed afgewogen keuze is gemaakt. Dat komt immers omdat je met je stem alleen vóór of tegen kunt uitdrukken. Er wordt niet mee aangegeven hoe waardevol ieders mening is en/of hoe groot de belangen van elke deelnemer zijn. Als er zowel voor- als tegenstanders zijn is het mogelijk dat de voorstanders er veel belang bij hebben, terwijl het voor de tegenstanders eigenlijk niet veel uitmaakt. Ook kan het voorkomen dat er mensen zijn die zwaarwegende bezwaren hebben terwijl de meerderheid misschien instemt, hoewel het ze niet echt veel uitmaakt. In mijn artikel Manipulatie aan de vergadertafel gaf ik voorbeelden van hoe ons stemgedrag bovendien beïnvloed wordt door relationele aspecten. Is de uitgebrachte stem wel oprecht en overwogen? Het zijn vaak de ‘zwevende kiezers’ die de doorslag bepalen. De strijdende partijen doen hun best om die mensen te overtuigen.
Méér dan het gemiddelde
De hoeveelheid enthousiasme of juist weerstand, en het belang dat de stemgerechtigden aan de vergadertafel hebben, worden niet meegewogen in de uitslag als er alleen vóór of tegen gestemd kan worden. Als elke ja-stem 1 punt waard zou zijn en elke nee-stem min-1 punt, dan wordt een agendapunt aangenomen als het gemiddelde van de stemmen groter dan 0 is. Daarbij wordt er van uitgegaan dat elke stem evenveel waard is. Er wordt niets gezegd over de spreiding.
De spreiding
Het gemiddelde zegt niet alles over de individuele waarden. Kijkt u bijvoorbeeld eens naar de volgende resultaten van twee schoolklassen voor hun proefwerk geschiedenis.
Klas 1 heeft de volgende cijfers gehaald:
6 | 6 | 6,5 | 6 | 6 | 5,5 | 6 | 6 | 7 | 5 | 6 | 6 | 6,5 | 6 | 6 | 5,5 | 6 | 6
Klas 2 heeft de volgende cijfers gehaald:
2 | 10 | 6,5 | 9 | 9 | 4,5 | 1 | 1 | 7,5 | 3 | 10 | 10 | 8 | 1 | 9 | 5,5 | 10 | 1
Welke klas heeft het beter gedaan? Als u alleen naar de gemiddelden kijkt, lijkt elke klas het evengoed te hebben gedaan. Beide klassen hebben immers een gemiddeld cijfer van 6. Maar op het oog kunt u al zien dat de uitslag nogal verschilt. De cijfers van klas 1 schommelen op en rond de 6. De cijfers van klas 1 lopen nogal uiteen. De resultaten van de leerlingen van klas 1 zijn matig voldoende. Maar dat kun je niet zomaar concluderen over klas 2. Blijkbaar zijn er kinderen uit klas 2 die erg goed geleerd hebben en anderen die er niet veel aan gedaan hebben. Er is een grote spreiding. De gemiddelden tussen de klassen zijn gelijk, maar deze vergelijking is totaal niet significant.
Scoren in de vergadering
Terug naar onze voorbeeldvergaderingen. Stel dat er niet op de gewone manier gestemd zou zijn over de plannen, maar dat elke deelnemer een cijfer voor elk plan zou hebben moeten geven. In de eerste vergadering zou de score wellicht de volgende zijn geweest:
9 | 8 | 5 | 4 | 9 | 5 | 5
Met een gemiddelde score van 6,4 zou dit plan het gehaald hebben, ook al zou de meerderheid tegen hebben gestemd.
De score voor het plan in de tweede vergadering zou er als volgt uit hebben kunnen zien:
3 | 4 | 6 | 4 | 6 | 6 | 6
Met een gemiddelde score van 5 zou het tweede plan het niet gehaald hebben, ook al zou de meerderheid vóór hebben gestemd.
Scoren in plaats van stemmen
Door te scoren in plaats van te stemmen in een vergadering kunnen de deelnemers meer nuance aanbrengen in hun keuze. Ze kunnen er niet alleen mee aangeven of ze ergens voor of tegen zijn, maar kunnen ook laten weten hoe enthousiast ze daarover zijn, hoeveel weerstand ze erbij voelen en/of hoe belangrijk het agendapunt voor hun is. Aan de uitslag kunt u ook aflezen in hoeverre een plan gedragen wordt. Iedereen kan immers wel voorstemmen, maar zijn dat zesjes of negens? Haalt een plan het ruim of net met de hakken over de sloot? Behalve dat kunt u ook meer zeggen over de spreiding. Hoeveel liggen de meningen uiteen? Zijn er bijzonder enthousiastelingen? Zijn er mensen die hun hakken in het zand zetten en het gemiddelde omlaag willen halen met een extreem laag cijfer? Daar kunt u het dan in ieder geval over hebben. Scoren geeft dus meer informatie dan stemmen. Scoren kan ook goed helpen om alternatieven beter met elkaar te vergelijken. Het is immers mogelijk dat twee verschillende plannen evenveel steun lijken te hebben als er wordt gestemd. Laat u de deelnemers er een cijfer aan hangen, dan krijgt u wellicht een ander beeld.
Scoren voor de politiek
Als scoren beter werkt om nuances in onze voorkeuren aan te geven, zouden we dat dan ook niet kunnen toepassen als democratisch mechanisme bij onze politieke keuzes? Zouden we voortaan niet beter naar de scoorbus kunnen gaan in plaats van naar de stembus? Daar valt zeker wat voor te zeggen. Het zou bijvoorbeeld meer ideeën kunnen geven over gewenste coalities. Bovendien zouden populisten minder ruimte krijgen om te profiteren van onzekerheid bij ‘zwevende kiezers’.
Een lastig dilemma
Stel dat u gaat stemmen voor de Tweede Kamer. U hebt evenveel sympathieën voor D66 als voor GroenLinks. Toch moet u een keuze maken; u kunt immers niet beiden kiezen. Als u kiest voor D66 krijgt uw gewaardeerde GroenLinks helemaal niets van u. GroenLinks krijgt evenveel van u als elke ander partij. GroenLinks krijgt zelfs niet meer steun van u dan een partij die u misschien verafschuwt. Als u echter GroenLinks zou kiezen geldt ditzelfde probleem voor D66. Het is dan diepartij die u wel steunt, maar die helemaal niets van u krijgt. Een moeilijke keuze. Misschien leidt deze ambivalentie ertoe dat u uiteindelijk op geen van beide partijen stemt. Op het laatste moment kiest u misschien voor de VVD met de gedachte dat u daarmee misschien voorkomt dat de partij die u verafschuwt de grootste wordt. Vertwijfeld verlaat u het stemhokje. U hebt eigenlijk uw ware stem niet laten horen. Dat kon ook niet, want u was verdeeld. Misschien hebt u alleen iets weten te voorkomen. Met onze huidig democratisch systeem is het mogelijk dat 70% van de Nederlanders de ideeën van een partij verafschuwt, maar dat die partij toch de grootste wordt omdat 30% die ideeën juist geweldig vindt.
Scoren in het stemlokaal
Dit beeld zou wel eens anders kunnen worden als we onze mening voor verschillende partijen in een getal zouden kunnen uitdrukken. In plaats van aankruisrondjes staan er dan invulvakjes achter de namen van de kandidaten. Iedere kiesgerechtigde krijgt tien punten die hij kan verdelen over de partijen. Als u wilt kunt u alle tien de punten aan één partij geven of uw punten spreiden. U geeft bijvoorbeeld 7 punten aan het CDA en 3 punten aan de ChristenUnie. Of u geeft bijvoorbeeld 6 punten aan de VVD, 2 punten aan D66 en 2 punten aan GroenLinks Dit zou wel eens een andere betekenis kunnen geven aan het fenomeen ‘zwevende kiezer’. Een ‘zwevende kiezer’ zweeft immers meestal niet tussen partijen die tegengestelde standpunten verkondigen. Deze kiezer zweeft tussen verschillende partijen die zijn belangen of mening het beste lijken te vertegenwoordigen. Als kiezers de mogelijkheid hebben hun stem op te splitsen kunnen zij meer recht doen gelden aan hun mening. Bovendien kan er bij een latere formatie gekeken worden naar coalities die blijkbaar de voorkeur hebben van de stemmers.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Meer over dit onderwerp
Flexibel manoeuvreren richting uw doelen
Wat is het evenwicht in uw werk- en privéleven?
Welke prioriteiten stelt u?
Hoe mobiel wilt u zijn?
Een andere kijk op time management: neem de tijd!
Succesvolle resultaten met weinig inzet
De laatste manager
De kunst van het relativeren
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie