Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Ga uit van vanzelfsprekendheid
Als manager kunt u opdrachten geven of mensen de vrije keuze laten. In het eerste geval kan u een autoritaire houding verweten worden. En in het tweede geval loopt u het risico dat dingen anders verlopen dan u eigenlijk zou willen. Er bestaat echter nog een andere manier waarmee u de regie kunt behouden: maak gebruik van een zekere vanzelfsprekendheid. U laat met uw woorden en door uw manier van doen blijken dat u ergens gewoon vanuit gaat.
Wie heeft de regie?
Onlangs gaf ik een presentatie voor een woningcorporatie. Een van de opzichters legde mij de volgende casus voor:
Regelmatig kom ik bij bewoners in huis om een en ander met hen te bespreken over hun woning. Soms heb ik dan het gevoel dat ik met één persoon aan het praten ben terwijl de ander de eigenlijke beslissing neemt. Zo was ik laatst in gesprek met een man die blijkbaar het woord moest voeren. Zijn vrouw was op de achtergrond met van alles bezig, maar tussendoor wierp ze hem steeds een strenge blik toe. De man leek vooraf te zijn geïnstrueerd door de vrouw. Zij was blijkbaar de baas in huis, maar nam niet deel aan het gesprek. Ik vind deze indirecte communicatie erg lastig. Het komt vooral vaak voor als ik te doen heb met bewoners uit andere culturen. Hoe moet ik met deze situatie overweg?
Ik loop wel even mee
Ter voorbereiding op het antwoord gaf ik een ander voorbeeld: Stel dat u werkt als verzorger in een verpleeghuis. Eén van de bewoners loopt om 3 uur ’s nachts te dralen over de gang. U vraagt: ‘Gaat u nog niet naar bed?’. ‘Nee’, antwoordt de bewoner, ‘Ik kan niet slapen’. Dan zou u een discussie met de bewoner aan kunnen gaan, waarom het belangrijk is dat hij toch probeert op zijn bed te gaan liggen. De bewoner kan zich daardoor onder druk gezet voelen. De vraag is of hij daarna wel naar bed zal gaan. U kunt ook iets anders doen: U zegt: ‘Vervelend dat u niet kunt slapen. Nou, ik loop wel even met u mee naar uw kamer’. Op de kamer aangekomen zegt u: ‘Gaat u maar even liggen... Nou, ik hoop dat het nu wel lukt... Welterusten!’ En na die woorden te hebben uitgesproken, loopt u de kamer uit.
In feite laat u de bewoner geen keuze. U veronderstelt dat hij al op weg is naar zijn kamer en dat u alleen meeloopt. De bewoner zal er nauwelijks bij stilstaan dat hij helemaal niet van plan was naar zijn kamer te gaan. En als de bewoner er eenmaal is, zal hij niet meer achter u aan komen lopen als u vertrekt. Dit zou inconsistent zijn. Gek genoeg zal de bewoner dit niet als dwang ervaren, maar als behulpzame ondersteuning. En in deze situatie houdt u de regie.
Gaat u zitten...
In de situatie van het huisbezoek als opzichter van de woningcorporatie, kunt u een soortgelijke strategie hanteren. Ook al bent u te gast in hun huis; u kunt zelf de regie behouden over waar de betrokken bewoners gaan zitten en hoe het gesprek zal verlopen. Als u een map bij u heeft, leg die dan als u binnenkomt neer op de plaats waar u zelf graag wilt zitten. Daarmee reserveert u als het ware deze plek. Blijf dan nog even staan en spreek over alledaagse zaken die beide partners aanspreken. Geef bijvoorbeeld de vrouw in kwestie een compliment en spreek daarover verder. Houd haar in ieder geval betrokken. Zeg daarna: ‘Ik heb iets dat ik graag met u beiden zou willen bespreken’. Wijs dan naar de plek waarvan u graag wilt dat de anderen gaan zitten en zeg: ‘Als u hier plaatsneemt mevrouw, en u hier meneer, dan zal ik het u laten zien...’. Met deze uitnodiging zal het voor de vrouw in kwestie een stuk lastiger zijn om zich aan het gesprek te onttrekken. En omdat u bepaalt waar de bewoners gaan zitten, heeft u ook directe invloed op het gesprek dat zal volgen. Als u hen beiden naast elkaar laat zitten, is het voor hen een stuk lastiger om seintjes met elkaar uit te wisselen. Als u ertegenover zit, kunt u hen beiden goed aankijken en hun reacties zien.
Een attitude van vanzelfsprekendheid
Als u zich naar anderen opstelt met een attitude van vanzelfsprekendheid, zullen mensen gemakkelijk aannemen wat u veronderstelt. In de voorbeelden heb ik het over meelopen en uitnodigen om plaats te nemen. Dit kunt u ook in allerlei andere situaties gebruiken. Als verkoper van keukens zou u bijvoorbeeld kunnen zeggen: ‘Ik zal een stukje met u meelopen door de showroom, dan kan ik meteen ... laten zien.’. Dat klinkt geheel anders dan: ‘Loopt u met mij mee door de showroom, dan kan ik ... laten zien. In het eerste geval gaat u uit van de veronderstelling dat de klant toch al door de showroom zal lopen en dat u meeloopt. In het tweede geval kan het overkomen alsof u de klant beveelt u te volgen.
Politiemensen gebruiken deze techniek om iemand weg te leiden uit een agressieve situatie. Ze gaan dan schuin achter de persoon staan en spreken hem aan (liefst bij zijn naam als ze die weten). Deze persoon draait zich dan om, waarna de politiefunctionaris met hem wegloopt met de woorden: ‘Ik loop even met je mee naar... dan kun je vertellen wat er gebeurde’.
Als een ober in een restaurant u uitnodigt om plaats te nemen door een stoel naar achteren te schuiven en met een vriendelijk handgebaar te zeggen: ‘Neemt u plaats!’, dan is het waarschijnlijk dat u precies de plaats kiest die hij aanwijst en niet een andere. Dit is overigens iets waar mensen uit de horeca rekening mee zouden moeten houden. De gastheer/-dame die op deze manier bepaalt waar de gasten komen te zitten, kan er wel eens voor zorgen dat de verkeerde persoon op de verkeerde plek terecht komt. Als er bijvoorbeeld drie personen komen: een echtpaar met hun kennis, is het wenselijk dat de echtelieden naast elkaar komen te zitten en de kennis ertegenover. Het handgebaar van de ober zou er echter voor kunnen zorgen dat het echtpaar tegenover elkaar komt te zitten en de gast ernaast. Deze zou zich daardoor het derde wiel aan de wagen kunnen gaan voelen.
Vanzelfsprekendheid schept verwachtingen
Als u uitgaat van een zekere vanzelfsprekendheid, zullen anderen er vaak niet bij stilstaan dat het ook anders kan. In ieder geval hoeft u niet veel tegenwerpingen te verwachten. Er gewoon vanuit gaan dat iemand iets doet, zorgt er vaak voor dat die persoon het ook zal doen. Hiermee voorkomt u zinloze discussies of onnodige democratie. Dit laatste kunt u bijvoorbeeld zien bij vergaderingen. De vraag: ‘Wie wil er notuleren?’, levert vaak lange aarzelingen op. Daarna wordt er gediscussieerd over wie het de vorige keer gedaan heeft en dus niet aan de beurt is. En vervolgens gaat de vraag rond wie het vaker of juist niet zo vaak gedaan hebben. Uiteindelijk offert iemand zich met een zucht op: ‘Nou, dan zal ik het wel weer doen’, waarmee deze persoon credits opbouwt. Hierover kan hij later klagen: ‘Ik doe het altijd!’ Een democratisch onderonsje over iets waar nu juist geen democratie over hoeft te bestaan. Iedereen komt immers een keer aan bod is het idee toch?
Alle reden voor u om de notulist gewoon aan te wijzen. Maar ja, daarmee loopt u het risico als autoritair te worden bestempeld. U hoeft echter helemaal geen opdracht te geven. U kunt ook gewoon uitgaan van de vanzelfsprekendheid dat een bepaalde persoon het zal doen. Voordat u de vergadering opent, schuift u pen en papier naar iemand toe en zegt op gedempte toon: ‘Als jij zo even wat opschrijft, dan kunnen we snel beginnen’. Omdat u deze persoon zacht maar direct aanspreekt, betrekt u de anderen niet en ontstaat er geen openlijke discussie. Uw conclusie: ‘dan kunnen we snel beginnen’, wordt daardoor ook logisch. Natuurlijk is ook dit een voorbeeld. In de praktijk kunt u de vorm waarin u het brengt afwisselen. Verder is het zinvol om zelf in de gaten te houden wie er in het verleden veel of weinig genotuleerd heeft. Als u telkens iemand anders aanspreekt, kan niemand er onderuit. En bij wijze van afwisseling kunt u het opeens wel eens democratisch doen.
Inspelen op automatismen
Als u met de auto naar uw werk rijdt, kunt u wel eens tot het besef komen dat u de route op de automatische piloot heeft gereden. Plotseling merkt u dat u al verder was dan u dacht. U reed in een zekere trance en toch heeft u blijkbaar prima geanticipeerd op de verkeerssituatie. Dit geldt niet alleen voor autorijden. De hele dag doen mensen dingen waar ze niet altijd volledig bewust mee aan de gang zijn. Tijdens een toespraak of een vergadering zullen de toehoorders of aanwezigen er niet voortdurend met hun gedachte bij zijn. Soms zullen we informatie missen, maar door te anticiperen reageren we toch adequaat. Net als in een hypnotische trance zullen mensen op zulke momenten automatisch reageren en bepaalde suggesties klakkeloos accepteren. Als u bijvoorbeeld iemand iets aanreikt, zal hij dat meestal gewoon aanpakken zonder te kijken wat u hem geeft. Als u dan vraagt: ‘Kom je vanmiddag even langs als je dit gelezen hebt?’, dan is de kans groot dat hij de vanzelfsprekendheid dat hij het gaat lezen zonder enige weerstand aanvaart.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie