Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Twaalf manieren om de communicatie te vervormen
Mensen staan niet altijd even open voor contact met anderen en zijn niet altijd even happig om nieuwe informatie te ontvangen en om wat daarmee te doen. De grote informatiestroom waar we in deze tijd mee te maken hebben, zorgt ervoor dat we de informatie naar believen selecteren. We ontvangen graag wat we willen ontvangen en doen ons best om ons af te sluiten voor het overige wat ons wordt aangeboden. Begrijpen wat een ander bedoelt, betekent dat we daar consequenties aan moeten verbinden. Dat willen we niet altijd. We wenden daarom verschillende manieren aan om de communicatie te diskwalificeren. Dit maakt ons niet altijd even sociaal in de omgang met anderen. Soms zijn we onbewust asociaal, maar helaas vaak ook zeer bewust.
Kwaliteit of kwantiteit?
In het bedrijfsleven staat de kwaliteit van de communicatie hoog in het vaandel. Zonder dat de juiste informatie op het juiste moment op de goede plek komt, kan niemand werken. Het is daarom logisch dat we grote waarde hechten aan effectieve communicatie. Maar het begrip communicatie groeit een beetje uit zijn jasje. Onder communicatie valt elke inhoudelijke uitwisseling tussen mensen. Vaak wordt ook gesproken over communicatie als men de kanalen bedoelt waarmee wordt gecommuniceerd. Als mensen het hebben over communicatie kan het gaan over de gesprekken tussen collega’s, maar het kan ook gaan over de marketing, het intranet, de (mobiele) telefoon, het e-mailcontact, de berichtjes via SMS enzovoorts. De communicatiekanalen worden steeds talrijker. De hoeveelheid informatie die we willen ontvangen en overbrengen wordt steeds meer en ook de hoeveelheid mensen die we willen bereiken groeit gestaag. In plaats van op de kwaliteit van de communicatie ligt de focus vooral op de kwantiteit. Er wordt niet beter, maar vooral méér gecommuniceerd.
Informatie selecteren
Te veel input kan er juist voor zorgen dat we belangrijke informatie gaan missen. We ontvangen bijvoorbeeld zoveel e-mailtjes dat we wel een selectie móéten maken. Afhankelijk van de afzender en het onderwerp besluiten we of we een mailtje überhaupt openen of dat we het meteen verwijderen. En als we een mailtje openen, scannen we razend vlug door de tekst om te zien of we de informatie wel interessant genoeg vinden. Dit is geen nonchalance, maar een noodzakelijk kwaad om te overleven tussen alle informatie die op ons afkomt. Als we besluiten om alle informatie tot ons te laten doordringen en die te verwerken, dan kunnen we via bijvoorbeeld online netwerken al hele dagen vullen met het volgen van de dagelijkse beslommeringen van de mensen om ons heen. Dit doen we meestal niet, maar we sluiten ons vaker af voor steeds meer prikkels.
Onbewust associaal
Het wordt een gewoonte om niet alle informatie meer tot ons door te laten dringen. En zoals SIRE ons duidelijk wil maken met de campagne onbewust asociaal, vervlakt daarmee ook de persoonlijke communicatie tussen mensen. Ook in het dagelijkse leven blijken we selecties te maken uit de informatie die ons op een bepaald moment wel of niet boeit. Het is niet meer vanzelfsprekend dat je een interessant gesprek aanknoopt met een medepassagier in de trein. Het wordt eerder gebruikelijk dat de reizigers hun kennissen via een SMS of een mobiel belletje te laten weten welke stations de trein intussen heeft gepasseerd. Er is dus enerzijds steeds intensiever contact tussen mensen vanwege de uitbreidende communicatiemogelijkheden, maar anderzijds wordt die communicatie steeds armer. Een bijzonder voorbeeld maakten mijn vrouw en ik mee tijdens een vakantie in Israel. We zaten in een restaurant en daar zat een koppel ‘romantisch’ te dineren. Ze spraken echter geen woord met elkaar. Plotseling ging de mobiele telefoon van de man. Zonder een woord met zijn vrouw te reppen, nam hij die op en verzandde in een uitgebreide dialoog met de persoon aan de andere kant van de lijn. Wij hadden wel medelijden met de vrouw, maar dat duurde niet lang want ook haar telefoon ging. Nu waren ze beiden met iemand anders in gesprek terwijl ze ‘gezellig’ zaten te eten met een glaasje wijn en een kaarsje in het midden.
Onbewust asociaal op het werk
Ook op de werkvloer krijgen de medewerkers meer informatie te verwerken dan ze nodig hebben om hun dagelijkse werk te kunnen doen. Meer informatie betekent vaak nog meer werk en/of verantwoordelijkheid waar ze niet op zitten te wachten. Het is echter lastig om die informatie van de hand te wijzen. Dit komt omdat collega’s wellicht andere verwachtingen hebben over wat je belangrijk zou moeten vinden. Als een medewerker het naar zijn idee oninteressante mailtje van een collega ongelezen in de prullenbak laat verdwijnen, zal waarschijnlijk niemand daar iets van merken. Maar als hij direct aangesproken wordt, kan hij dat niet gemakkelijk negeren. Als iemand de indruk wekt dat hij wat de ander als belangrijk beschouwt zelf niet interessant vindt, komt dat de relatie en de samenwerking weinig ten goede. Het is dus de kunst om de informatie te filteren en tegelijkertijd rekening te houden met de verwachtingen van de personen met wie hij te maken heeft.
Medewerkers gaan die confrontatie niet altijd aan, maar doen soms hun best de communicatie te vervormen. Op die manier komen ze er gemakkelijk vanaf. Ze kunnen hiervoor gebruik maken van een scala aan diskwalificaties. Een diskwalificatie is een manier om ergens onder uit te komen door het mis te laten gaan in de communicatie. Het voornaamste doel is ervoor te zorgen dat de informatie die is uitgezonden, nooit of slechts vervormd aankomt. En op die manier hoeft niemand meer iets van je te verwachten. Je wekt gewoon de indruk dat de informatie je niet goed heeft bereikt, je kunt iets duidelijk maken zonder echt iets te zeggen, of je kunt iets verwerpen zonder echt nee te zeggen.
De communicatie vervormen
Er wordt vaak van uitgegaan dat in de communicatie zowel zender als ontvanger graag willen dat de informatie goed overkomt. Maar dat is vaak niet het geval. Een medewerker kan helemaal niet op informatie van zijn collega of leidinggevenden zitten te wachten. Hieronder vindt u twaalf manieren waarop mensen de communicatie kunnen vervormen
1. Zich afsluiten
Jongeren in het openbaar vervoer leven in hun eigen wereldje. Ze sluiten zich af van hun omgeving en beschouwen medepassagiers als ‘niet-mensen’. Terwijl ze luisteren naar hun Ipod staren ze wazig in de ruimte, ze bellen luidruchtig en zetten hun tas op een lege plek zonder erover na te denken dat ze iemand benadelen. SIRE noemt dat onbewust asociaal. Maar ook op je werk kun je je legitiem afsluiten voor alles wat binnenkomt. Bijvoorbeeld door geconcentreerd op je beeldscherm te staren, te mailen of te bellen.
2. Negeren
Het negeren van de informatie kun je het gemakkelijkst doen door te zwijgen en de andere kant op te kijken. Zo voorkom je dat je opgezadeld wordt met klusjes die je niet wilt of je mening moet prijsgeven. Zolang je nog niets hebt gezegd kun je nergens op worden aangesproken. En als mensen je later vragen wat je ergens van vindt, kun je nog alle kanten op.
3. Ontlopen
Het krijgen van veel informatie heeft het voordeel dat je altijd kunt refereren naar het belang van andere dingen waar je mee bezig moet zijn. Zo kun je een contact verbreken op het moment dat het te heet onder je voeten wordt. Je loopt bijvoorbeeld de kamer uit omdat je opeens 'dringend' iets anders moet doen.
4. Ontwijken
Veel informatie (moeten) verwerken geeft legitimatie om in gedachten te zijn en de informatie die je ontvangt te diskwalificeren door ineens op een heel ander onderwerp over te gaan.
5. Zijdelings reageren
Het is ook altijd mogelijk te doen alsof je de intentie van je gesprekspartner niet snapt. Je houdt je van de domme en reageert op een onbelangrijk detail uit de boodschap. Dit maak je zo groot mogelijk, waardoor je het je gesprekspartner onmogelijk maakt om nog terug te komen op wat hij echt bedoelde.
6. Emotioneel reageren
Je kunt een discussie een totaal andere wending geven door onverwacht emotioneel te reageren. Het gesprek gaat dan niet langer meer over de inhoud, maar over jouw reactie daarop.
7. Rationeel reageren
De tegenhanger van het emotioneel reageren is juist dat wanneer de spreker jou wil aanspreken op je gevoel, je juist zeer rationeel met de informatie omgaat. Elke gevoelsuiting die je laat zien ontken je.
8. Inhoud of betrekking
Als je gesprekspartner je confronteert met inhoudelijke informatie, reageer je op de manier waarop hij die brengt en op zijn persoon. Bijvoorbeeld: ‘Waarom wind jij je altijd zo op?’. Als je gesprekspartner je echter persoonlijk wil aanspreken op jouw manier van communiceren, dan kom je met een opsomming van niet ter zake doende inhoudelijke voorbeelden.
9. Humor, ironie en sarcasme
Humor kan een gesprek luchtig maken. Maar met humor, spot, ironie en sarcasme op een verkeerd moment kun je de communicatie danig diskwalificeren. Je laat er letterlijk mee blijken dat je hetgeen verteld wordt niet serieus neemt.
10. Switchen in abstractieniveau
Hierbij neem je de symbolische betekenis van woorden letterlijk. En als je gesprekspartner met een concreet voorbeeld komt, beschouw je dat juist als een metafoor. Dit kan in het verlengde van de humor liggen. In dat geval presenteer je het als een grap. Je kunt het ook presenteren als een manier om je dom te houden en het echt niet te snappen.
11. Ziektesymptomen
Als je de confrontatie wilt vermijden, is je lijf soms een behulpzame kameraad. Niemand kan bepalen hoe het fysiek met je gesteld is. Je kunt je ziekmelden voor een belangrijke bijeenkomst. Maar je kunt ook in het heetst van de strijd naar het toilet gaan, migraine voorwenden als het te moeilijk wordt of rugklachten opwerpen als er iets getild moet worden.
12. Goochelen met woordgebruik
Taal is een geweldig medium om gedachten over te brengen, maar ook om verwarring te zaaien. Zo kun je met halve zinnen spreken, wisselen tussen tegenwoordige en verleden tijd en ook switchen in persoonsvorm: ik, u/jij wij, jullie. Soms is totaal onduidelijk welke mensen er concreet met een bepaalde persoon bedoeld worden: ‘Wij vonden dat geen goed idee!’ Wie vonden dat dan geen goed idee? Alle medewerkers, een select groepje of misschien alleen de persoon zelf? En vonden ‘ze’ dat of vinden ‘ze’ dat nog steeds?
Het sociale contact herstellen
De bovenstaande diskwalificaties worden frequent toegepast door politieke kopstukken tijdens tv-interviews en in debatten. Maar ook tijdens vergaderingen en werkbesprekingen kunt u deze ‘technieken’ regelmatig zien passeren. Medewerkers van uiteenlopende disciplines raken steeds bedrevener in de kunst hun verantwoordelijkheden te ontlopen en ergens vanaf te komen, maar beseffen niet altijd hoe (onbewust) asociaal ze zich daarmee presenteren. Medewerkers sluiten zich steeds vaker af en houden steeds minder rekening met elkaar, maar zijn zich daar niet altijd van bewust. Het is belangrijk dat u als manager deze diskwalificaties herkent in de praktijk. Zo kunt u ervoor zorgen dat het sociale contact en het onderlinge respect tussen medewerkers zich weer herstellen.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie