Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Hoe complimenten zorgen voor een nieuwe bedrijfscultuur
Uit onderzoek van Nuon (Nu Vattenfall) blijkt dat werknemers liever een compliment van hun leidinggevende krijgen dan een salarisverhoging. Maar hoe zit dat? Is het niet logischer dat mensen geld prefereren? Een compliment kost niets, maar je koopt er ook niets voor, toch? In dit artikel leg ik uit waarom uitgesproken waardering toch waardevoller kan zijn dan een geldelijke beloning. Ook vertel ik hoe complimenten kunnen zorgen voor een totaal nieuwe cultuur.
Herhaald onderzoek
Misschien heeft het onderzoek van Nuon u verbaasd, maar nieuw is het feit dat medewerkers liever waardering willen dan geld helemaal niet. Al in 2011 concludeerde onderzoeksbureau McKinsey dat complimenten, en de tijd en aandacht van managers, meer motiveren dan een geldelijke beloning. In 2015 ging het NRC uitgebreid in op deze bevindingen. Ook verscheen de Nederlandse ‘complimentenprofessor’ Marinus Rietdijk in het tv-programma Van Liempt live, waarin hij uitlegde waarom waardering effectiever is voor prestatieverbetering dan een bonus. En eind 2016 kwamen o.a. Arjan Non van de Universiteit Maastricht en Robert Dur van de Erasmus Universiteit tot een vergelijkbare conclusie: op afdelingen waar werknemers voldoende gecomplimenteerd worden, gaat de productiviteit met zeker 5 tot 7 procent omhoog. De kracht van waardering is dus voldoende aangetoond. Toch voelt het niet helemaal logisch. Wat maakt waardering nu zo bijzonder waardevol?
Zakelijke en sociale normen
U werkt in de eerste plaats om uw brood te verdienen, toch? U levert een prestatie en daar staat een geldelijke beloning tegenover. Doet u hooggeschoold, specialistisch, moeilijk of gevaarlijk werk, dan krijgt u daar meer geld voor. Behaalt u uitzonderlijke resultaten, dan kan dat worden gewaardeerd middels een bonus. U functioneert zo binnen overeengekomen afspraken en zakelijke normen. Maar als het goed is, wordt u in uw werk niet louter gedreven door uw salaris. U heeft waarschijnlijk niet alleen voor dit werk gekozen vanwege het geld. U vindt het interessant om met klanten te werken, u geniet ervan om successen te behalen, u werkt prettig samen met uw collega’s, enzovoorts. Kortom, u houdt van uw werk en van de mensen met wie u werkt. U hebt veel over voor uw bedrijf en medewerkers. Het zijn met name deze sociale normen die er voor zorgen dat u uw werk met passie doet. U bent bereid om een collega te helpen of een extra tandje bij te zetten als dat nodig is, niet omdat u daar nu eind van de maand meer salaris voor krijgt of kans maakt op een hogere bonus. U doet dit omdat u uw werk belangrijk vindt en onderdeel uitmaakt van een sociaal netwerk.
Concurrerende normen
In uw werk functioneert u dus vanuit zowel zakelijke als sociale normen. Deze normen kunnen prima naast elkaar bestaan, maar hebben toch elk een eigen dynamiek. Stel dat een goede vriend u vraagt om hem te helpen met verhuizen. U bent die dag beschikbaar dus u vindt het helemaal geen probleem om hem een handje te helpen. U vernachelt bijna uw rug aan de vele dozen en meubilair, maar toch doet u het met plezier. U hebt het voor uw vriend over. Aan het eind van de dag komt de vriend echter naar u toe en zegt: ‘Ik zal even met je afrekenen’. Dan opent hij zijn portemonnee en trekt daar een biljet van vijftig euro uit die hij u overhandigt als dank voor uw inspanningen. U zou nu toch blij moeten zijn. Eerst had u niets, en nu hebt u vijftig euro! Toch bent u waarschijnlijk helemaal niet blij met dit gebaar. De kans is zelfs zeer groot dat u zich beledigd en verontwaardigd voelt. U hielp de vriend immers vanuit sociale normen, maar de vriend benadert u nu vanuit zakelijke normen. Opeens blijkt dat u geen vriendendienst hebt verricht, maar dat u gezwoegd hebt in een slecht betaalde baan.
Welke blijk van waardering?
Hoe had de vriend dan zijn waardering moeten laten blijken? De vriend had u best mogen uitnodigen voor een etentje of een dure fles wijn voor u mogen kopen. Zo lang hij er niet bij vertelt wat het hem heeft gekost tenminste, valt dit binnen de sociale norm. Maar in principe was een materiele vergoeding niet eens nodig. Het was niet wat u verwachtte. Mogelijk zal de vriend u ooit helpen met een wederkerige dienst, maar ook dit staat niet per se voorop. U deed het niet voor het materiele gewin, maar voor de vriendschap. Het was genoeg dat de vriend zijn dank en waardering uitsprak.
Sociale normen op het werk
Terug naar het werk. Waarschijnlijk doet u niet altijd alleen stipt wat in uw functiebeschrijving staat. Als het werk extra uitdagingen biedt pakt u die aan. Het voelt als vanzelfsprekend om meer inspanning te verrichten als het druk is. Juist die extra’s geven u het gevoel dat u een nuttige bijdrage levert. U deelt uw trots over de bedrijfsresultaten met collega’s. U werkt ook met plezier een dag extra om een collega haar vakantie te gunnen. Uw werk maakt een belangrijk deel uit van uw sociale leven en het is dan ook vanzelfsprekend dat u dat goed wilt doen. Tegelijkertijd is het prettig dat u van dat alles iets terug hoort. Het is fijn als anderen waardering uitspreken voor wat u doet. Dit zorgt ervoor dat u ervaart dat uw werk ook in de ogen van anderen betekenisvol is. Het doet ertoe!
Veel mensen gaan uit van de gedachte dat geld de belangrijkste drijfveer is om mensen te motiveren. Het blijkt echter dat medewerkers ook in tijden dat het moeilijk is - en er zeker geen extra geld beschikbaar is - bereid zijn zich in zetten uit hart voor de zaak. Belangrijk daarbij blijft wel dat die medewerkers het gevoel moeten hebben dat wat ze doen er toe doet en gewaardeerd wordt.
Waardering in tijden van crisis
Tijdens de kredietcrisis werden bedrijven in sommige sectoren harder geraakt dan anderen. Dit waren met name bedrijven die producten of diensten leverden waar andere organisaties op dachten te kunnen bezuinigen. Je kunt je geld maar een keer uitgeven. Dus als je je personeel wilt behouden, dan maar even geen likje verf op de voorgevel van het pand, geen trainingen, geen dure advertenties en geen marktonderzoek. Zo beleefden trainings- en onderzoekbureaus zware tijden. Als voorbeeld noem ik het gerenommeerde onderzoekbureau Panteia in Zoetermeer dat zich onder andere bezig houdt met economisch en sociaal beleidsonderzoek, transportonderzoek en marktonderzoek.
Na het uitbreken van de kredietcrisis kwamen er enige tijd minder opdrachten binnen. Er moest worden gereorganiseerd en er vielen ontslagen. De resterende personeelsleden werden geconfronteerd met een hogere werkdruk, terwijl ze tegelijkertijd niet op loonsverhoging hoefden te rekenen. Dit alles komt de motivatie niet echt ten goede zou je denken. De toenmalige commercieel directeur Hans Donkers, die helaas in 2016 is overleden, wist echter als geen ander hoe je mensen kunt motiveren door hen te waarderen voor wie ze zijn en wat ze doen. Hij besloot om complimenten en onderlinge waardering te thematiseren binnen de organisatie. Eind 2012 hield hij een pakkende nieuwjaarstoespraak waarin hij de medewerkers bedankte voor hun bijzondere inzet tijdens deze lastige tijden. Hij adviseerde de medewerkers om elkaar te blijven steunen en waarderen. Daarin bleek hij zelf een steunend en motiverend voorbeeld te zijn. Bij Hans stond waardering voorop. Er kwam dat jaar geen eindejaarsbonus. Wel kregen alle medewerkers Het groot complimentenboek. Met dit cadeautje werd een impliciete boodschap uitgedrukt: jullie worden gewaardeerd en wij vinden het belangrijk dat daar aandacht voor is. Het complimentenboek werd een compliment op zich!
Maar daar bleef het niet bij. Het boek werd ook echt gebruikt. Een medewerker van Panteia vertelde me dat er een exemplaar lag op de kamer van personeelszaken, met geeltjes en aantekeningen op verschillende bladzijden. Er volgden workshops over waardering en medewerkers werden ook gecomplimenteerd als ze waardering voor elkaar lieten blijken. De aandacht voor complimenten zorgde voor een verandering in de sfeer en de motivatie binnen het bedrijf. Medewerkers deden er alles voor om er wat van te maken. Ze wisten dat ze gewaardeerd werden en waren bereid zich maximaal in te zetten. Deze positieve sfeer vertaalde zich al snel in resultaten. De medewerkers geloofden in wat ze deden en in hun product. De opdrachten stroomden weer binnen.
Complimenten of bonus... of beiden?
In het onderzoek van Nuon kregen mensen de keus wat ze liever willen: complimenten of geld? In werkelijkheid hoeft die keuze natuurlijk niet voorgelegd te worden. Ongeacht of u wel of geen bonussen en hogere salarissen uitkeert; complimenten kunt u toch wel geven. Het onderzoek benadrukt eigenlijk slechts het belang van dat laatste. Misschien denkt u dat mensen het zelf wel begrijpen dat ze goed werken als ze kijken naar de resultaten, maar dat is niet zo. Mensen moeten dat ook horen. Ze moeten dat ook horen op de momenten dat het goede zich voordoet en niet alleen aan het eind van het jaar. Natuurlijk is het prima om aan het eind van het jaar ook waardering te laten blijken in de vorm van een kerstgratificatie, een eindejaarsgeschenk of een bonus. Dat kan de kers op de taart zijn. Maar laat tegelijkertijd het hele jaar uw complimenten vloeien. Laat uw mensen weten wat u waardeert en waarom, telkens opnieuw... Dit verveelt nooit! Het zorgt er bovendien voor dat uw medewerkers ook het goede in elkaars werk leren zien en dat uitspreken. Uw complimenten kunnen op die manier zorgen voor een geheel nieuwe bedrijfscultuur. En dat heeft effect op de sfeer en op de resultaten. Gewaardeerde mensen werken immers gemotiveerd.
Terug van weggeweest
In 2012 verschenen de eerste twee drukken van Het groot complimentenboek. Er bleek echter veel vraag naar het boek. Het werd vaak gegeven als bedankje aan sprekers en vertrekkende medewerkers. Sommige organisaties wilden het graag geven als eindejaarsgeschenk aan klanten en medewerkers. Daarom verscheen er een derde, herziene druk van het populaire boek.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Meer over dit onderwerp
De kunst van het complimenteren
Waarom is complimenteren zo moeilijk?
Zes wegen naar erkenning
Foute complimenten
Waarderingsmanagement als levensstijl
Twaalf manieren om een compliment te krijgen
Zorg dat u zelf waardering krijgt
Zo neemt u een compliment in ontvangst
Van klaagcultuur naar complimentencultuur
Speelse complimenten
Geloofwaardige complimenten
Persoonlijk compliment
Manipuleren met schouderklopjes
Waarderend onderzoek
Wat doet u op de Nationale Complimentendag?
1 maart: Nationale Complimentendag
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie