Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Het zakelijk duel: een tweegevecht aan de vergadertafel
Tijdens een vergadering komt het vaak voor dat twee deelnemers openlijk de strijd met elkaar aanbinden. De onderliggende belangen van de strijdende collega’s hebben soms weinig te maken met het agendapunt, maar eerder met een al bestaande onderlinge vete tussen die twee personen. De strijd die gevoerd wordt, heeft veel overeenkomsten met een middeleeuws duel. Net als bij zo’n duel zijn de belangrijkste doelen hier de persoonlijke winst en de publieke vernedering van de tegenstander. Wat kunt u doen om deze situatie te keren?
Als een ridder in de middeleeuwen zich gekwetst voelde door een tegenstander, daagde hij die ander uit tot een duel. Hiertoe gooide hij zijn handschoen bij de ander voor de voeten. Als die ander die handschoen oppakte, ging hij de uitdaging aan. Er werd een moment gekozen waarop het duel plaats vond. Er werden passende wapens gekozen en de strijd werd uitgevochten en plein public. Het publiek keek toe, maar de reacties van het publiek waren allesbepalend. De strijd kon worden uitgevochten tot de dood er op volgde, maar dat hoefde niet per se. Het belangrijkste doel was hier vooral de publieke vernedering van de ander.
De vergadering als publieke arena
In deze tijd vindt er niet zoveel wapengekletter meer plaats. Als twee medewerkers in uw bedrijf niet met elkaar overweg kunnen, zullen ze op zoek moeten naar andere manieren om hun strijd uit te vechten. Daarbij zijn veel parallellen te vinden met het middeleeuwse duel. Ook hier kan het doel van de strijd zijn de ander in diskrediet te brengen of te vernederen. Woorden zijn de voornaamste strijdmiddelen. Vaak wordt er voor gekozen de ander in een kwaad daglicht te stellen door over hem te klagen en te roddelen. Maar soms wordt de ander letterlijk uitgedaagd om de strijd in aanwezigheid van anderen uit te vechten. Dan verandert een openbare bijeenkomst zoals een vergadering in een publieke arena.
Het duel in de vergadering
Een manier om een relationeel conflict uit te vechten, is de strijd met elkaar aan te gaan aan de vergadertafel. Het conflict zelf blijft onbesproken, maar door de manier waarop ze op elkaar reageren is het overduidelijk dat deze twee het niet zo erg met elkaar kunnen vinden. Het onderwerp waar de betrokkenen over debatteren, is ondergeschikt. Er is altijd wel een item of een aanknopingspunt te vinden waar ze het over oneens kunnen zijn. Belangrijk in deze is te beseffen dat het werkelijk gaat om een tweegevecht. De twee strijdende personen zijn volledig op elkaar gericht. Het publiek is slechts toeschouwer.
Uitdaging
Evenals bij een duel zal één van de twee de ander uitdagen. Dit zal gewoonlijk gebeuren met een prikkelende opmerking, waarbij de ander uitdagend wordt aangekeken. De ander kan dit negeren of daarop ingaan. Als hij reageert, raapt hij als het ware de handschoen op en de (woorden)strijd begint.
Strak gericht op elkaar
De twee personen die met elkaar in een woordenstrijd verzeild raken, verliezen elkaar niet uit het oog. In een normaal groepsgesprek zal de spreker zijn blikken verdelen over de aanwezigen; ook zal hij regelmatig wegkijken. Hier is dat niet het geval. De persoon die aan het woord is en de persoon die wordt aangesproken, blijven elkaar strak aankijken. Hun ogen schieten vuur. De spreker converseert met stemverheffing en de persoon die (overigens niet al te best) luistert, perst zijn lippen strak opeen en heeft zijn antwoord al snel klaar. Hij dient de aanval te pareren, niet de inhoud. Hij wordt aangesproken, dus hij zal reageren. Hij zal zijn best doen om de ander in een hinderlaag te laten lopen, bijvoorbeeld door hem op het juiste moment te onderbreken met een confronterend voorbeeld.
De keuze van de wapens
Het duel dat plaatsvindt aan de vergadertafel heeft nog meer overeenkomsten met het middeleeuwse strijdtoneel. Voor de toeschouwers kan het er werkelijk uitzien als een schijngevecht. De kempende collega’s maken zich groot, zitten rechtop in hun stoel en neigen wat naar voren. Ze maken agressieve gebaren die je doen denken aan een politiek debat. Terwijl ze spreken zetten ze hun woorden kracht bij met gebalde vuisten, hakbewegingen of priemende vingers in de richting van hun opponent. Verschillende schrijvers over gebaren hebben deze bewegingen wel eens vergeleken met respectievelijk een knots, een hakmes en een dolk, waarmee ze hun tegenstander figuurlijk te lijf gaan.
Herkent u deze situatie?
Misschien heb ik het wat gechargeerd, maar in bijna elk bedrijf komt het wel eens voor dat de spanningen tussen medewerkers worden uitgevochten aan de vergadertafel. De spanning is dan te snijden en bijna iedereen heeft wel het idee dat de strijd die gevoerd wordt een andere basis heeft die weinig te maken heeft met het agendapunt. Het is lastig om deze personen daarop aan te spreken, want gewoonlijk ontkennen zij bij hoog en laag dat er andere dingen zijn die meespelen. Vaak weten ze zelf niet eens dat onderlinge fricties dit gevecht veroorzaakt hebben. Met een persoon met wie je slecht door één deur kan, ben je nu eenmaal eerder in de strijd. Veel mensen kunnen de uitdaging van de ander niet weerstaan en stappen ongewild in het strijdtoneel. Vaak zijn ze te trots of te assertief om de steken onder water te negeren.
Hoe kan het anders?
Als manager - en voorzitter van de vergadering - dient u tijdig te ontdekken of het hier gaat om een debat over een gespreksonderwerp of dat dit slechts een aanleiding is om een onderliggende vete uit te vechten. Als dit laatste het geval is, dient u de strijd te onderbreken. Benoem gewoon dat het volgens u eigenlijk ergens anders over gaat en nodig hen uit daarover met u apart in gesprek te gaan. Als u het duel laat voortduren kan het van kwaad tot erger worden. Inhoudelijk zullen ze het niet met elkaar eens worden - want het gaat helemaal niet over het gespreksonderwerp. Het onderlinge conflict wordt ook niet opgelost, want dat wordt niet besproken. De vele voorbeelden die worden genoemd, dienen slechts als handgranaten.
En als u zelf wordt uitgedaagd?
Het is goed mogelijk dat u zelf voor een duel wordt uitgedaagd. Een medewerker confronteert u bijvoorbeeld met iets waarin hij het niet met u eens is of spreekt u aan op uw - volgens hem - falende beleid. Als u in alle rust rechtstreeks op hem reageert, kan dit toch het begin zijn van een duel. U kijkt hem aan als u antwoord geeft. Hij blijft u vervolgens strak aankijken terwijl hij op u reageert, dus de volgende beurt is weer voor u enzovoorts... U kunt dit patroon verbreken door met uw lichaamstaal de andere aanwezigen te betrekken. Ook in de middeleeuwen had het publiek belangrijke invloed op het verloop van de strijd tussen de ridders. In de gladiatorentijd beslisten de omstanders zelfs over het leven van de verliezer.
Door de overige aanwezigen erbij te betrekken, kunt u er voor zorgen dat u niet in een duel belandt maar dat het een dialoog blijft. Als u antwoord geeft, herhaalt u de stelling van de spreker in uw eigen woorden en voegt daar uw eigen mening als een aanvulling aan toe. En terwijl u dit doet, kijkt u niet alleen naar de persoon die u heeft aangesproken, maar kijkt beurtelings naar de andere aanwezigen. Aan het slot van uw betoog eindigt u uw oogcontact niet bij de uitdager, maar bij iemand anders, waarvan u het idee heeft dat hij het met u eens is of iemand die de discussie een andere wending kan geven. Hiermee creëert u een intermezzo waarmee u de aanvaller tijd geeft om uw woorden tot hem door te laten dringen (hij wordt non-verbaal niet uitgenodigd om antwoord te geven). In een tweede reactie kunt u het onderwerp opnieuw aansnijden, maar dit is nu niet meer verbonden aan deze ene persoon.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Artikelen over effectief vergaderen:
Vergaderen zonder woorden
De impact van vergadergedrag
Minder is méér: zo kunt u effectiever vergaderen
Effectief omgaan met meningsverschillen
Gebruik uw emoties doelgericht
Wie heeft het voor het zeggen in de vergadering?
De zwijgers aan het woord
Geheimen delen aan de vergadertafel
Manipuleren aan de vergadertafel
De macht van de notulist
Wat bedoelt u eigenlijk?
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
vergadering
conflicthantering
ruzie
management
samenwerken
bemiddelen
mediation
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie