Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Niets is niet niets
Kent u De Nachtwacht? Niet voor niets is het schilderij wereldberoemd! Maar zou iemand het missen als het nooit geschilderd was? Waarschijnlijk niet. Dit artikel kunt u dan ook rustig overslaan. Het gaat over niets. Als u het niet leest, mist u niets. Het is dan voor u alsof het nooit geschreven is. Uw leven gaat dan gewoon door. Als u dit artikel niet leest, bent u overigens niet de enige. Slechts een paar honderd mensen zullen het lezen. Duizenden, nee, zelfs miljoenen mensen lezen het nooit. Als u het wel leest bent u dus redelijk uniek, maar waarschijnlijk zal niemand dat verschil merken.
Een klein testje
Voordat u verder leest, wil ik u onderwerpen aan een klein testje. Ik geef u hiervoor twee rijen met getallen. De vraag is wat de overeenkomst is tussen de getallen. De eerste rij getallen is de volgende:
479, 124, 348, 740, 054, 423, 646, 114
Wat is de overeenkomst? Lees niet verder tot u een antwoord hebt. Het antwoord is simpeler dan u denkt. Het antwoord is: in elk getal komt het cijfer vier voor. Kijk nu eens naar de volgende reeks en kijk opnieuw welk uniek kenmerk de verschillende getallen met elkaar delen.
394, 274, 815, 509, 772, 023, 548, 113
Lees ook nu pas verder als u het antwoord weet. De tweede reeks is een stuk lastiger dan de eerste, nietwaar? Misschien hebt u de bovenstaande getallen aan een grondig onderzoek onderworpen. U hebt gekeken of het allemaal even of oneven getallen waren. U hebt vastgesteld of er iets aan de hand was met de volgorde. Misschien hebt u er een aantal rekenkundige formules op losgelaten. Zijn de getallen bijvoorbeeld allemaal deelbaar door dezelfde noemer? Wat gebeurt er als u er de helft bij optelt, dat kwadrateert en die uitkomst vervolgens weer deelt door de wortel van de oorspronkelijke waarde? U kwam er niet zo snel uit. En toch zou het antwoord even gemakkelijk moeten zijn als bij de eerste reeks. Het antwoord is: in geen van deze getallen komt het cijfer zes voor.
Dealen met wat er niet is
De afwezigheid van iets is veel lastiger te ontdekken dan de aanwezigheid van iets. We zijn gewend om te kijken naar de dingen die er zijn, niet naar wat er niet is. Op wat er ontbreekt hoeven we gewoonlijk niet te reageren. We hoeven ons er geen mening over te vormen. Wat we missen lijkt ook niet zo belangrijk te zijn. Wat niet weet wat niet deert toch? Maar is dat wel zo? Het is interessant om vanuit dat perspectief eens te kijken naar gegevens en dingen die we op dit moment wel belangrijk vinden. Zouden we die missen als die er niet waren? U kunt waarschijnlijk wel iets bedenken in uw leven dat u voor geen goud zou willen missen. Maar misschien is dat alleen omdat u er zo vertrouwd mee bent geraakt. Wat als uw geliefde werkplek, persoon, huisdier, sieraad, woning, kunstwerk, sport of hobby er helemaal nooit was geweest?
Beethoven
De Zwitserse schrijver, novellist en ondernemer Rolf Dobelli schreef in zijn boek The Art of Thinking Clearly over vanzelfsprekendheden en vooroordelen die ons denkpatroon bepalen. Hij kwam met een interessant voorbeeld. Dobelli woonde een een klassiek concert bij waar een orkest een uitvoering van de negende symfonie van Beethoven ten gehore bracht. De concertzaal reageerde met een overweldigende storm van enthousiasme. Hier en daar waren tranen van ontroering te zien. Hoe gelukkig zijn we toch dat deze symfonie bestaat, dacht Dobelli toen. Maar meteen vroeg hij zich af of dat wel waar is. Zouden we minder gelukkig zijn zonder het werk, vroeg hij zich af. Waarschijnlijk niet. Als de symfonie nooit gecomponeerd zou zijn, zou niemand het missen. De componist zou geen boze brieven ontvangen met de tekst: "componeer dit muziekstuk meteen!"
Als u het bovenstaande overdenkt, kan dat enorm helpen bij het relativeren. U kunt zich afvragen wat er nu echt belangrijk is? Waar geeft u direct en langdurig aandacht aan? Waar maakt u zich druk over? Waar gaat u voor door het vuur? Alles wat er is zou er ook nooit geweest kunnen zijn. U zou het niet hebben gemist. En ook: als u hier nooit had gewerkt, had niemand u gemist.
Aanwezigheid die de aandacht trekt
Normaal gesproken reageren we direct op allerlei informatie die ons voorgeschoteld wordt. We luisteren naar nieuws dat de media voor ons heeft geselecteerd. We kijken naar de sportwedstrijden die worden uitgezonden. Die aandacht maakt een sport favoriet. We staan er gewoonlijk niet bij stil dat anderen die voorkeur voor ons bepalen. Deze zomer was ik op vakantie in Engeland. Het viel me op dat daar nauwelijks aandacht werd besteed aan de Tour de France, ondanks de deelname van favoriet Chris Froome. Er was daar juist veel aandacht voor gehandicaptensport, die je op dat moment in Nederland weer nauwelijks zag. In de Verenigde Staten is juist weer meer aandacht voor honkbal en basketbal dan voor voetbal. Weinig mensen laten daar het logo van hun favoriete voetbalclub op hun rug tatoeëren, zelfs nog voordat die kampioen is geworden. Het ligt in onze natuurlijke aard om te dealen met de informatie die we ontvangen en te werken met de materialen die voor ons beschikbaar zijn. Dat is logisch, want op wat er niet is kunnen we gewoonweg niet reageren. Daarom negeren we het maar. De vraag is of dat het beste is wat we kunnen doen.
De kunst van het weglaten
We hebben in ons dagelijks leven regelmatig te maken met ontbrekende informatie. We vinden het vanzelfsprekend dat in reclamecampagnes alleen de positieve eigenschappen van een product worden genoemd. Dat in een sladressing een hoog cholesterolgehalte zit, is misschien nog wel terug te vinden in de kleine lettertjes op het etiket, maar wat de fabrikant liever naar buiten brengt is een pakkend verhaal over de zachte romige smaak en de feestelijke omgeving waarin het product geconsumeerd kan worden. Hoe lang rijden we al in auto’s met sjoemelsoftware? Hoe lang eten we al eieren met fipronil? Wat consumeren we nog meer wat we niet weten? Soms speelt ook hier de kunst van het weglaten een rol. Natuurlijk zijn er controles en richtlijnen waar producenten zich aan moeten houden. Dat beschermt u. Toch zult u maar weinig reclamecampagnes zien waar zowel de voordelen als de nadelen van een product worden genoemd. De nadelen worden liever weggelaten en wat niet wordt genoemd, dat lijkt er in onze beleving ook niet te zijn.
Dealen met wat er is
Wat bestaat betekent veel meer voor ons dan wat ontbreekt. We treuren niet om wat er nooit geweest is. Die manier van denken maakt ons leven en werk overzichtelijk en hanteerbaar. We laten ons ook niet al te veel laten belemmeren door de tekorten die we niet opmerken. Misschien herinnert u zich dit artikel nog, waarin ik in het hele artikel de letter a niet gebruikt heb. In het artikel gaf ik u de opdracht op zoek te gaan naar het ontbrekende element. Maar als ik die opdracht er niet bij had gegeven, had u het artikel waarschijnlijk gewoon gelezen zonder iets te missen. Bij onze keuzes en beoordelingen gaan we uit van wat opvalt, zichtbaar en tastbaar is. We hebben graag positieve en zichtbare resultaten.
In de wetenschap ligt de nadruk ook op wat er is in plaats van op wat er niet is. Het is veel gemakkelijker om te publiceren over een onderzoek waarin u een hypothese bevestigt dan over een onderzoek waarin u uw hypothetische stellingen weerlegt. Voor dat laatste krijgt u minder eer. U zult niet snel promoveren of een nobelprijs ontvangen als u bewijst dat iets er niet is. Wat we niet zien, trekt niet de aandacht. Dat is op zich prettig. We krijgen al indrukken genoeg. Toch is het goed om ook eens te kijken naar wat er niet is. Dit is een andere focus die boeiende informatie brengt. In een eerder artikel schreef ik al hoe ontbrekende signalen in lichaamstaal waardevolle informatie kunnen bieden. Maar het gaat om de leegtes op elk vlak. Het zijn soms de afwezige personen, de vage tekens, de ontbrekende kennis en vaardigheden of de gemiste voorwerpen die ons de meeste informatie bieden.
Geen gaten
In de tweede wereldoorlog werden veel Amerikaanse en Britse vliegtuigen neergeschoten in de strijd, en vliegtuigen die terugkeerden waren vaak ernstig beschadigd. Een groep wetenschappers analyseerde de teruggekeerde vliegtuigen om te ontdekken of er een bepaald patroon was in de schade. Dit zou een aanwijzing kunnen bieden, waar op de vliegtuigen extra bepantsering nodig was. Het bleek inderdaad dat de meeste kogelgaten steeds op dezelfde plekken zaten. De wetenschappers gingen ervan uit dat het goed zou zijn om de vliegtuigen te verstevigen op deze plekken waar de meeste gaten zaten. Abraham Wald, een jonge wiskundige die deel uitmaakte van de groep zei dat zijn collega’s een grote fout maakten in hun analyse. Hij constateerde dat er op twee plaatsen op de romp, tussen de vleugels en bij de staartvleugel, opvallend minder kogelgaten zaten. Hij adviseerde om de bepantsering juist op die plaatsen aan te brengen. Waarom? De vliegtuigen die hij beoordeelde waren niet neergestort, maar alleen beschadigd. Wald veronderstelde dat de vliegtuigen die niet terug kwamen blijkbaar geraakt waren op de plaatsen waar hij nooit kogelgaten zag. Daarom stelde hij voor om versteviging aan te brengen in de gebieden waar hij minder, in plaats van meer gaten had gezien. Dit was precies het tegenovergestelde als wat de originele groep wilde adviseren. Wald ging niet uit van wat duidelijk zichtbaar was, maar juist van wat hij niet zag.
Niets is niet niets
In mijn vorige artikel las u over de bijzondere keuze tussen doen en laten. Activiteit valt meer op dan passiviteit, maar soms is het beter om te wachten. Ditzelfde principe kunt u ook op andere terreinen toepassen. Zoals ik eerder in dit artikel schreef, kunt u zich afvragen wat er écht belangrijk is in uw leven en werk. Wat drijft u en wat belemmert u? In feite is dat altijd relatief; het zou ook anders kunnen zijn. Dat betekent niet dat u geen liefde meer mag hebben voor de dingen die u op dit moment bezig houden. Integendeel. Ik pleit ervoor dat u uw werk met passie doet en geniet van de uitdagingen die zich voordoen. Tegelijkertijd helpt het u om een gezonde afstand te nemen van akelige verplichtingen, problemen en stress. U hoeft van uzelf minder te moeten vanwege het moeten. Lees in dit kader nog eens mijn artikel: Wat moet dat moet... of niet?
Iedereen zijn plasje erop
Vorige week sprak ik een vrouw die net uit een vergadering kwam. Ze zei dat ze ‘dit soort vergaderingen’ altijd verschrikkelijk vond. Er wordt ‘nooit wat besloten’ en ‘iedereen moet er zijn plasje op doen’. Het ergste vond ze dat ze ‘overal op moest reageren’. Ik vroeg haar of het werkelijk zo is dat ze ‘overal op moet reageren’ of dat dat haar beleving is. Was haar inbreng wel zo onmisbaar? Ik daagde haar uit om daar eens mee te experimenteren, door in de volgende vergadering een keer helemaal niets te zeggen. De vrouw gaf aan dat ze het bij voorbaat al een lastige opdracht vond. Iedereen zou haar vragend aankijken. De vraag is of dat waar is. Activiteit valt op, maar als je niets zegt wordt dat - net als dat gold voor de voorbeelden hierboven - niet zo snel gemist. En uw waardevolle inbreng dan, die ontbreekt in de discussie? En de gouden oplossingen die u had bedacht? Daar komen een andere waardevolle inbreng en andere gouden oplossingen voor in de plaats. Als De Nachtwacht nooit geschilderd was, hing er op die plek nu een ander schilderij. Dat betekent opnieuw niet dat u niets meer hoeft te doen of dat uw inbreng niet waardevol is. Maar het helpt relativeren. Er is meer dan wat u ziet, hoort, ervaart, denkt, vindt en doet. Niets is niet niets!
Spreekt dit onderwerp je aan? Dan zul je het boek Doe niet zo moeilijk, de kunst van het relativeren van Frank van Marwijk waarschijnlijk ook interessant vinden. Niets leert je beter relativeren! Maar ook hier geldt: lees je het niet, dan mis je niets. Maar niets is zeker de moeite waard. Lees het het wel, dan ben je redelijk uniek. Er zijn immers miljoenen mensen die het nooit lezen en toch gelukkig zijn. Daar is vaak niets voor nodig.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Meer over dit onderwerp
Het opmerkelijke effect van niets doen
Niets is niet niets
De keuze tussen doen en laten
Wat moet dat moet - of niet?
Een onvergetelijke vakantie
Beperkingen stimuleren uw vindingrijkheid
Koester hoge verwachtingen, maar verwacht niets
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie