Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Zo beleeft u een onvergetelijke vakantie
Het is zomer, maar dat voelt niet als iets nieuws. Misschien hebt u, zoals velen, het gevoel dat het al maanden zomer is. We hebben een enorm warm voorjaar achter de rug. We hoorden nieuwsberichten die je eigenlijk pas middenzomer zou verwachten: boeren die klaagden over de droogte, waterschappen die zich bezorgd maakten over de lage waterstanden en de dijken en biologen die waarschuwden voor botulisme en de kwaliteit van het zwemwater.
En terwijl u dit zomernieuws aanhoorde, zat u nog puffend op uw werk. Voor uw gevoel duurt het dit jaar daardoor misschien extra lang voordat u op vakantie mag. En als u dan eindelijk kunt vertrekken, blijken de zomer en uw vakantie opeens sneller voorbij dan gedacht. Toch kunt u daar wel wat aan veranderen. U kunt weinig invloed uitoefenen op de feitelijke duur van uw vakantie, maar wel op de beleving daarvan. Dan Ariely, hoogleraar psychologie en gedragseconomie aan de Duke Universiteit beschrijft in zijn boek The Upside of Irrationality hoe u uw vakantie kunt optimaliseren. Er zijn drie belangrijke elementen die bijdragen aan uw vakantiegevoel: uw vooruitzicht, uw ervaring en uw herinnering. Er zijn verschillende manieren om invloed uit te oefenen op deze verschillende elementen.
Waarom gaat u op vakantie?
Waarom gaat u eigenlijk op vakantie? De motivatie waarom mensen hun geriefelijke huis verlaten om uren in de file te staan en vervolgens te gaan bivakkeren in tentjes en primitieve omstandigheden, is op zijn minst interessant. Hoe uw favoriete vakantie eruit zou moeten zien heeft alles te maken met wat u zich ervan voorstelt. Het persoonlijke doel van uw vakantie heeft direct effect op hoe geslaagd u de vakantie uiteindelijk zult vinden.
Mensen gaan op vakantie om verschillende redenen en daarmee verschilt het wat mensen als plezierig beschouwen. Velen gaan vooral weg om zich beter te kunnen ontspannen. Door hun huis te verlaten komen ze niet in de verleiding om bezig te blijven met allerlei werkzaamheden. Anderen willen in hun vakantie het liefst nieuwe plaatsen ontdekken en leren over andere culturen en hun geschiedenis. Weer anderen vinden het plezierig om actief te zijn of zij ervaren het als een uitdaging zichzelf op de proef stellen. Sommige mensen kiezen hun vakantiebestemming vooral uit vanwege het vermaak van hun kinderen. Als mijn kinderen plezier hebben, heb ik dat ook, is hun gedachte. En dan zijn er nog mensen die op vakantie vertrekken met hun laptop en een tas vol werk waar ze op hun vakantiebestemming ‘eindelijk eens aan toekomen’. Zij ervaren dat als een vorm van ontspanning en zouden zich diep ongelukkig voelen als ze niets ‘nuttigs’ konden doen.
Sociale aspecten en omstandigheden
Er is dus geen eenduidige definitie voor wat mensen als vakantie beschouwen. Even belangrijk als de vakantiebestemming en de vakantiebezigheid is de vraag met wie u op vakantie gaat. Vakantie heeft ook een belangrijke sociale functie. Het maakt veel verschil of u in uw eentje kastelen gaat bekijken, of dat u die ervaring met anderen kunt delen (en daar later met hen over kunt memoreren). Ten slotte laten veel mensen hun vakantievreugde afhangen van het weer - een factor waar u geen invloed op kunt uitoefenen als u in West-Europa op vakantie bent. Sommige mensen kiezen voor zekerheid en vertrekken naar een warm land.
Anticiperen en reflecteren
Het vakantiegeluk blijft niet beperkt tot de periode waarin u werkelijk weg bent. Ook in de voorbereiding op de vakantie en in het terugkijken daarop zit veel geluk verpakt. De planning en het vooruitzicht op de vakantie maakt ons al verheugd. We vormen ons daarbij ideaalbeelden van vrijheid, luxe en genot en praten daarover met anderen. Met de vakantie in het vooruitzicht lijkt alles gemakkelijker te gaan. De werkstress in de laatste twee weken is een stuk minder. U kunt dan immers veel beter relativeren en u windt u minder op over van alles. U gaat immers bijna op vakantie! Op dit moment denkt u nog niet al te veel na over alle beslommeringen die met vakantie gepaard kunnen gaan.
En is het ook niet heerlijk om het er bij terugkomst van uw vakantie nog uitgebreid over te kunnen hebben met familie, vrienden en collega’s en de foto’s te laten zien. Daarmee krijgt de vakantie ook een sociaal aspect: u kunt iets (ervaring, trots) delen met anderen. En zonder dit te hoeven toegeven geniet u misschien toch ook een beetje van hun jaloezie.
Hoe lang duurt uw vakantie gevoelsmatig?
Vooral het vooruitzicht om lang op vakantie te kunnen gaan is geweldig - veel mensen kiezen er dan ook voor om minimaal drie weken te kunnen wegblijven. Ze genieten al van het vooruitzicht hun werkplek voorlopig niet te hoeven zien. Toch blijkt de vakantieduur minder bepalend dan je zou denken. Een langere vakantie voelt achteraf niet aan als veel langer. Als we gevoelsherinneringen bij een ervaring ophalen, blijkt dat de lengte van die ervaring er niet zo toe doet. Dit heeft te maken met vertekeningen in onze tijdsbeleving.
In de weekendbijlage van het AD van 9 juli 2011 stond een interessant artikel over tijdbeleving (bij 40ers): volgens bijzonder hoogleraar van de geschiedenis van de psychologie Douwe Draaisma lijkt de tijd sneller te gaan naarmate je ouder wordt. Wil je die tijd verlengen, zorg dan voor nieuwe ervaringen, ontmoet nieuwe mensen, verander van werkkring en doe dingen die je nooit eerder hebt gedaan. Dat de tijd met onze levensduur sneller lijkt te gaan, heeft te maken met hoe we binnenkomende informatie verwerken. Wat nieuw is, vraagt actieve aandacht van ons bewustzijn. Door ergens bewuste aandacht aan te besteden nemen we meer details waar en, krijgt het een eigen plek in onze herinnering.
Dit zelfde geldt voor onze vakantie-ervaring. Misschien hebt u wel eens gemerkt dat als u twee weken op vakantie gaat, de tweede week sneller lijkt te gaan dan de eerste. In de eerste week doet u de meeste nieuwe indrukken van de omgeving op. U doet dan ook de meeste nieuwe dingen. In de tweede week is de plaats vertrouwd en zijn uw activiteiten routinematig.
Een bijzonder gevolg daarvan is dat een vakantie van een week na verloop van tijd in uw herinnering als ongeveer even lang wordt ervaren als een vakantie van twee weken.
Een experiment over tijdsbesef
De duur van een ervaring heeft minder effect op ons gevoel dan de intensiteit daarvan. Dit bleek uit experimenten uit de sociale psychologie waarbij gekeken werd naar de reacties van mensen die langere of kortere tijd werden blootgesteld aan aangename of onaangename stimuli. Een voorbeeld van een dergelijke studie van Daniel Kahneman werd uitgevoerd bij mensen die een onaangename colonoscopie moesten ondergaan. De patiënten bij wie het onderzoek enkele minuten werd verlengd, waarbinnen minder erge pijnprikkels plaatsvonden (minder beweging of extra verdoving), ervoeren het onderzoek als minder belastend dan patiënten waarbij het onderzoek eerder (vlak na de hevigste pijnervaring) werd afgebroken. De eerstgenoemde patiënten beoordeelden het onderzoek dus als minder pijnlijk en minder onplezierig dan de anderen terwijl de pijnervaring in feite langer duurde. Kahneman ontdekte vergelijkbare resultaten bij plezierige stimuli zoals het kijken naar rustgevende filmfragmenten. Voor de herinnering van een ervaring is de intensiteit van die ervaring belangrijker dan de tijdsduur. Verder is vooral het einde van de ervaring belangrijk. Kahneman noemde dit de peak-end rule.
Variatie in uw belevingen
Kortere vakanties waarin u veel nieuwe informatie moet verwerken lijken gevoelsmatig langer dan lange vakanties waarin u niet veel meemaakt. Als u van plan bent in uw vakantie alleen maar op het strand te liggen of alleen maar in het bos te wandelen, kunnen deze activiteiten zeker bijdragen aan uw ervaring van ontspanning. Het is dan wel zo dat deze vakantie, door gebrek aan variatie, voor uw gevoel snel voorbij is en dat u er geen levendige herinneringen aan zult overhouden. Als u zich uw vakantie beter wilt herinneren, is het dus belangrijk dat u er zoveel mogelijk variatie in aanbrengt. Ook variatie tussen verschillende vakanties is belangrijk. Sommige mensen gaan elk jaar naar de zelfde plek op vakantie. Dit doen ze omdat ze daar zoveel goede herinneringen aan hebben. Soms verblijven ze zelfs in hetzelfde hotel of staan op dezelfde camping. Daar ontmoeten ze dezelfde mensen die, net als zij, ook steeds in dezelfde periode naar de zelfde plek gaan. Geweldig voor de herkenbaarheid en de zekerheid. Het verkleint het risico op een mislukte vakantie omdat u weet waar u aan toe bent. Maar het draagt niet veel bij aan uw database van bijzondere vakantieherinneringen.
Voor deze herinneringen is het belangrijk dat u variatie beleeft in uw vakantie en vooral dingen doet die u nog nooit hebt gedaan. Hoe meer sensatie u in uw vakantieactiviteiten weet aan te brengen, des te levendiger u uw vakantie zult herinneren en hoe langer die naar uw gevoel duurt. Dat is ook goed om te weten als u bijvoorbeeld vanwege de kosten van uw vakantie moet kiezen tussen een lange vakantie zonder veel activiteiten of een korte vakantie waarin u nieuwe ervaringen opdoet. Wilt u dat de vakantie lang in uw herinnering blijft hangen, kies dan liever voor die korte vakantie.
Slechte vakantie gehad... leuk hé... !
Voor een levendige herinnering hoeven uw opvallende vakantie-ervaringen niet per se positief te zijn. Het is net als bij het eerdergenoemde pijnlijke darmonderzoek. De totale pijn wordt verzacht door de duur van het verblijf en de andere ervaringen die u opdoet. De eerste dag in armoedig vakantieverblijf verhoogt het irritatiegevoel van het moment. Maar nadat u er een week verblijft, zult u wennen aan deze ongemakkelijke situatie. Tenslotte hebt u toch nog wel goede restaurants kunnen vinden en waren de mensen erg aardig. En als u terug bent zult u er lachend over vertellen tegen anderen. Misschien doet u er zelfs nog een schepje bovenop: "Ha ha, het dak lekte enorm en de elektriciteit is ’s avonds wel drie keer uitgevallen en trouwens... ziek dat ik ook geweest ben!...". Dit was nog eens een vakantie, die u nooit meer zult vergeten! Het was dikke ellende, maar u hebt tenminste wél wat meegemaakt! En dat is belangrijk, want vanwege de opvallende ervaringen blijven ook de leuke dingen beter hangen. U maakt als het ware een koppeling tussen uw belevingen. Daarmee blijft uw hele vakantie voor uw gevoel een plezierige sensatie. Uit onderzoek blijkt dat de gevoelens die mensen zich uiteindelijk herinneren over hun vakantie veelal een stuk positiever zijn dan hun daadwerkelijke gevoelens tijdens die vakantie.
Goed nieuws voor de thuisblijvers
Misschien kunt u vanwege tijd of geld helemaal niet weg deze zomer. Waak er dan voor dat u niet na drie weken terugkomt op uw werk met de mededeling: ‘Ik heb geen vakantie gehad - we zijn gewoon thuisgebleven en hebben niets gedaan’. Vakantie zit in de beleving en niet in de plek. Ook vanuit huis kunt u van alles ondernemen en nieuwe ervaringen opdoen.
Toch is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mensen hebben een natuurlijke neiging om activiteiten die nabij zijn uit te stellen, juist omdat ze zo gemakkelijk bereikbaar zijn. Ach, daar kunt u altijd nog heen... Mensen die in de buurt van monumenten wonen, bezoeken die in de regel minder vaak dan de toeristen die hun woonplaats als vakantieverblijfplaats hebben uitgekozen. Woont u vlak bij het strand? Dan is de kans groot dat u daar minder vaak een dag naar toe gaat dan mensen die er een uur voor in de auto moeten zitten. Als we op vakantie zijn, gaan we vaak actief op zoek naar alle activiteiten in de buurt die we kunnen doen. Japanners doen Europa in een week omdat ze er toch zijn. En op die manier maken zij kennis met vele bezienswaardigheden waar wij nog nooit zijn geweest. Dat we zoveel meer ondernemen als we op vakantie zijn, komt omdat de (korte) vakantietijd ons een deadline geeft: een scherp begrensd tijdskader waarbinnen we moeten uitgaan en we ons moeten vermaken.
Als u zich dat realiseert, kunt u zichzelf een vakantie-ervaring geven zonder per se weg te hoeven. Het enige wat u moet doen is een paar dagen bepalen die u reserveert voor uitjes in de buurt. Geef uzelf een deadline waarbinnen u van uzelf andere dingen moet doen dan u gewend bent te doen. Onderzoek wat er in uw eigen omgeving te zien is en welke activiteiten er in de zomer georganiseerd worden en u zult versteld staan van de vele mogelijkheden.
Prettige vakantie!
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Meer over dit onderwerp
Het opmerkelijke effect van niets doen
Niets is niet niets
De keuze tussen doen en laten
Wat moet dat moet - of niet?
Koester hoge verwachtingen, maar verwacht niets
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie