Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Waar of niet waar? Negen stellingen over lichaamstaal
Iedere manager zou zich moeten ontwikkelen tot specialist op het gebied van lichaamstaal! Om hieraan bij te dragen scheef ik eerder een minicursus lichaamstaal voor gevorderden. De minicursus bestaat uit drie delen: deel 1: Lichaamstaal verdient uw serieuze aandacht, deel 2: De subtiele aspecten van de non-verbale taal en deel 3: Hoe is het met uw eigen lichaamstaal gesteld? Lichaamstaal krijgt steeds meer belangstelling. Toch kunnen managers er nog steeds veel effectiever gebruik van maken. Over de taal die iedereen spreekt, bestaan nog steeds veel misverstanden. De minicursus geeft u meer diepgang in de non-verbale communicatie. In dit artikel vindt u negen stellingen over lichaamstaal die waar of niet waar zijn. Wat denkt u?
1. Lichaamstaal wordt meer gebruikt dan gesproken taal
Waar. We praten niet de hele dag, maar zodra we aanwezig zijn met anderen geven we voortdurend boodschappen door middel van onze manier van doen. Als we aan het woord zijn ondersteunen we ons verhaal met lichaamstaal. Als we luisteren, geven we middels non-verbale feedback te kennen dat we de ander begrijpen en steunen. Door te glimlachen en te knikken laten we onze waardering blijken. Als we zwijgzaam samenzijn, vertelt onze houding of we vermoeid zijn. Ons oogcontact toont de mate van belangstelling. En zonder ook maar enig woord uit te spreken geeft onze mimiek een afspiegeling van onze emoties. Bekend zijn de cijfers van Albert Mehrabian, die stelt dat bij het overbrengen van sympathie 55 procent wordt gecommuniceerd door middel van lichaamstaal. Voor 38 procent wordt dit met de klank van de stem overgedragen en slechts 7 procent met woorden. Deze percentages veranderen steeds afhankelijk van de situatie. En hoewel de precieze verdeling lastig te meten is, maakt het wel duidelijk dat lichaamstaal een groot deel van onze communicatie vormt.
2. Lichaamstaal is belangrijker dan gesproken taal
Niet waar. Veel mensen denken dat als we meer lichaamstaal gebruiken, dat meteen ook betekent dat deze vorm van communicatie ook belangrijker is dan die met woorden. Het één is niet belangrijker dan het ander, maar lichaamstaal heeft wel een geheel andere functie in de communicatie als gesproken taal. Om een inhoudelijke boodschap te communiceren zijn woorden veel handiger dan gebaren, mimiek of lichaamshouding. Tegelijkertijd communiceren we informatie over onze onderlinge relatie op dat moment: Vindt u uw gesprekspartner sympathiek? Heeft u respect voor elkaar? Wat zijn uw gevoelens over het gespreksonderwerp? Wie neemt de leiding in het gesprek? Voor het definiëren van de onderlinge relatie is non-verbale communicatie geschikter. We zeggen elkaar niet altijd wat we van elkaar vinden, maar laten dat eerder blijken met onze lichaamstaal. We gebruiken lichaamstaal ook om het gesprek te sturen en om de bedoeling achter onze verbale boodschap te verduidelijken.
3. Training in lichaamstaal is aanleren van trucjes
Niet waar. Lichaamstaal is een natuurlijke taal die we voor een deel bij onze geboorte meekrijgen en verder aanleren door ervaring in contact met anderen. Net als bij elke taal kunnen we lichaamstaal wel degelijk beter leren verstaan en spreken. Door bijvoorbeeld een zelfverzekerde lichaamshouding aan te leren nemen, zult u gemakkelijker contact leggen met anderen. U zult daardoor overkomen als een sterke persoon. Bovendien zult u zich er ook werkelijk zelfverzekerder door gaan voelen. Uw nieuwe houding wordt dan een tweede natuur. Trucjes in lichaamstaal zouden niet werken omdat u daardoor onnatuurlijk zou overkomen. U kunt niet iets uitstralen wat u niet werkelijk voelt. Als u probeert uw leugens te verhullen door uw mimiek strak te houden, zullen de onrustige bewegingen van uw voeten informatie lekken. U kunt onmogelijk op alles letten. Uw gemaakte glimlach zal onnatuurlijk overkomen omdat uw ogen niet meedoen. Uw geforceerde rechte houding ziet er uit als een plank. Is uw intentie daarentegen goed, dan is het zeker mogelijk - en ook nuttig - om uw lichaamstaal zo goed mogelijk af te stemmen op de situatie en op anderen. Ook is het zinvol om de bedoelingen van anderen beter te leren begrijpen aan de hand van hun lichaamstaal.
4. Lichaamstaal wordt eerder geloofd dan woorden
Waar. De meeste mensen hebben het idee dat er over woorden vooraf nagedacht kan worden, terwijl lichaamstaal spontaan is. Als de woorden en de lichaamstaal elkaar tegenspreken, wordt de non-verbale boodschap eerder geloofd dan de verbale. Als iemand met stemverheffing en een frons en gebalde vuisten vertelt dat hij niet boos is, zal menigeen denken dat deze persoon juist wél boos is. Als u zegt dat u zich niet stoort aan de kritiek van een collega, wordt dat niet geloofd als u die collega daarna de hele dag ontloopt. Als u zich erg nerveus toont tijdens uw presentatie van de jaarcijfers, bestaat de kans dat men aan de oprechtheid van uw inhoudelijke boodschap gaat twijfelen.
5. Mensen geven een waardeoordeel aan uw lichaamshouding
Waar. Tijdens mijn trainingen laat ik soms een slide zien met afbeeldingen van mensen in verschillende lichaamshoudingen. Ik vraag dan aan de deelnemers: ‘Wat ziet u aan deze houdingen?’. Als antwoord geeft nooit iemand een beschrijving van wat hij werkelijk ziet, zoals: rechtop, onderuit, armen over elkaar, benen gekruist. Kleine kinderen doen dat nog wel, maar volwassen mensen geven meteen interpretaties zoals: nonchalant, ongeïnteresseerd, rigide, afstandelijk, stug of belangstellend. Aan lichaamshoudingen van anderen geven we steeds betekenis en waardering. Zo beoordelen we een houding in een bepaalde situatie als goed of slecht. Als u tijdens een vergadering onderuit zit, met één hand over uw mond en uw andere hand onder uw elleboog kunt u er zelf best van overtuigd zijn dat u belangstellend luistert. Anderen kunnen dat echter geheel anders ervaren en daar een negatief label aan hangen. Ook als dat niet waar is. Er bestaan stereotype interpretaties van lichaamstaal zoals: Iemand die aan zijn neus jeukt liegt. De waarheid daarvan is meestal ver te zoeken. Veel mensen geloven echter wel dat het zo is. U kunt daar dus maar beter rekening mee houden.
6. De ene persoon gebruikt meer lichaamstaal dan de andere
Niet waar. In mijn trainingen vraag ik de deelnemers wel eens elkaar te groeten zonder lichaamstaal te gebruiken. Het is dan al snel duidelijk dat dat niet kan. Daarna vraag ik de aanwezigen elkaar te groeten met zoveel mogelijk lichaamstaal. Meteen vliegt iedereen elkaar in de armen en groet elkaar met weidse gebaren en overdreven mimiek. Toch is ook dit niet mogelijk. Als u iemand aankijkt, is dat lichaamstaal. Als u juist de andere kant opkijkt is dat ook lichaamstaal. Iemand die veel beweegt gebruikt lichaamstaal, maar de persoon die stil in een hoekje zit ook. Dichtbij iemand plaatsnemen is lichaamstaal, maar ver weg zitten is dat ook. De persoon die veel mimiek gebruikt laat niet meer lichaamstaal zien dan de andere die zijn gezicht strak houdt. Iedereen maakt dus evenveel gebruik van lichaamstaal. Wel kan deze lichaamstaal per persoon en moment verschillen.
7. Gebarentaal is non-verbale communicatie
Niet waar. non-verbaal betekent: zonder woorden. De gebarentaal, die dove mensen gebruiken, bestaat uit gebaren met een inhoudelijke betekenis. Elk gebaar representeert een woord of begrip. Gebarentaal is een dus een verbale taal en géén non-verbale communicatie. Een ander belangrijk verschil tussen verbale en non-verbale communicatie is dat met verbale communicatie vooral boodschappen met een inhoudelijke - denotatieve - betekenis worden gecommuniceerd. Met non-verbale communicatie worden vooral onderliggende - connotatieve - betekenissen, interpretaties en gevoelens weergegeven. Dove mensen gebuiken naast gebarentaal ook nog lichaamstaal voor gespreksregulatie en expressie.
In de linguïstiek wordt een indeling gemaakt waarbij gekeken wordt of de communicatie met of zonder woorden (verbaal/non-verbaal) plaatsvindt. Een tweede indeling maakt duidelijk of er daarbij al dan niet gebruik gemaakt wordt van de stem (vocaal/non-vocaal).
- verbaal/vocaal > gesproken taal
- verbaal/non-vocaal > gebarentaal en gebaren(systemen) met afgesproken betekenis
- non-verbaal/vocaal > stemtaal en paralinguïstiek (o.a. stemklank, intonatie)
- non-verbaal/non-vocaal > lichaamstaal, mimiek, oogcontact, ondersteunende gebaren
8. Lichaamstaal en gesproken taal vullen elkaar steeds aan
Waar. Lichaamstaal en gesproken taal lijken elkaar soms tegen te spreken, maar voor het begrijpen van de hele boodschap dient u zowel de lichaamstaal als de woorden te interpreteren. Hierbij kunt u weer het eerdergenoemde voorbeeld gebruiken, waarbij iemand met stemverheffing en gebalde vuisten roept: 'IK BEN NIET BOOS!'. U kunt dan denken dat de enige boodschap die deze persoon hiermee uitdrukt is, dat hij juist wel boos is. Zijn woorden worden dan gediskwalificeerd. Als u de combinatie van inhoud en expressie neemt, is de betekenis eerder: 'Ik vind het vervelend dat je me aanspreekt op mijn boosheid'. Alleen luisteren naar de woorden geeft een onvolledig beeld van de waarheid. Als u hier echter alleen afgaat op wat deze persoon met lichaamstaal uitdrukt, mist u ook een belangrijk deel van de gehele communicatie.
9. Mensen stemmen hun lichaamstaal steeds af op anderen
Waar. In de communicatie is altijd sprake van wederzijdse beïnvloeding en onderlinge aanpassing. Dit geldt zeker ook voor lichaamstaal. Als u promotie heeft gemaakt en u wordt gefeliciteerd door uw collega’s, zult u een stuk gematigder reageren als de persoon die deze promotie daardoor net gemist heeft ook aanwezig is. U zit waarschijnlijk wat meer rechtop als u een eerste ontmoeting met een belangrijke klant heeft dan wanneer u met collega’s de week aan het nabespreken bent. Houd er rekening mee dat anderen hun manier van doen ook zullen afstemmen op uw aanwezigheid.
Test uw kennis over lichaamstaal
Lichaamstaal is een taal die we niet op school leren, maar die veelbepalend is voor de successen die we behalen in het intermenselijke contact. Steeds meer mensen zien het belang van een goede persoonlijke presentatie in. Kennis van lichaamstaal is daarbij onontbeerlijk. In veel situaties zijn het niet iemands woorden die een doorslaggevende rol hebben, maar de manier waarop hij die presenteert. Lichaamstaal is een essentiële vorm van communiceren. Toch kent nog niet iedereen alle ins en outs van deze woordenloze taal. De stellingen hierboven hebben u misschien hier en daar verrast. Als u nog meer verrassende ontdekkingen wilt doen kunt u hier uw kennis over lichaamstaal testen. Haalt u het diploma?
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Meer over dit onderwerp
De power pose: krachtiger door een krachtige lichaamshouding
Feiten en fabels over lichaamstaal
Een andere kijk op lichaamstaal
Sprakeloze aansturing
Verbaal of non-verbaal?
Lichaamstaal checklist
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
complimenten
waardering
respect
aandacht
emotie
lichaamstaal
relativeren
mensenkennis
psychologie
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie