Lees alles over lichaamstaal in het boek van lichaamstaalexpert Frank van Marwijk

Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl

---

De plaats aan tafel

In het contact met anderen zijn de onderlinge afstand en positie, dat wil zeggen de hoek ten opzichte van elkaar, van groot belang. Een persoonlijk gesprek valt of staat met de opstelling van de stoelen en de keuze van plaats. En voor de plaats die we kiezen, maakt het uit wat voor een soort gesprek we willen. Aan een tafel kun je recht tegenover elkaar zitten, naast elkaar aan de zelfde kant van de tafel, of schuin ten opzichte van elkaar in een hoek van 90 graden.

Het kiezen van een strategische zitplaats ten opzichte van andere mensen is een effectieve manier om hun medewerking te verkrijgen. Aspecten van hun attitude tegenover jou kunnen duidelijk worden in de positie die zij ten opzichte van jou aan de tafel kiezen. (Allan Pease lijfspraak)

Personen in onderlinge competitie verkiezen meestal de positie tegenover elkaar, personen die samen werken, meestal de positie naast elkaar en personen die met elkaar een persoonlijk gesprek voeren, de positie in een hoek van 90 graden. Mensen die niets met elkaar te maken willen hebben, gaan zo ver mogelijk van elkaar af zitten in een positie waar ook zo min mogelijk kans is op oogcontact.

Persoonlijk contact: de hoekpositie. (A-C of A-B)

Deze positie wordt gewoonlijk gebruikt door mensen in een vriendelijk, terloops gesprek. Deze positie schept goede mogelijkheid om veel gebaren te gebruiken en de gebaren van de ander te observeren. Aankijken en weer wegkijken is hierbij makkelijker dan wanneer mensen recht tegenover elkaar zitten.

Plezierige uitwisseling
Uit ervaring blijkt dat deze hoek van 90 graden ook bij therapeutische gesprekken en persoonlijke gesprekken van zakelijke aard, zoals sollicitatiegesprek of beoordelingsgesprek de meest plezierige is. Het geeft ook hier de mogelijkheid om gemakkelijk naar de ander te kijken, maar ook om weg te kijken, zonder gezichtsverlies.

Naast elkaar: de coöperatieve positie (B-E of C-F)

Dit is de positie die gewoonlijk gekozen wordt als twee mensen op elkaar gericht bezig zijn; dat wil zeggen als zij allebei op dezelfde golflengte denken of samen aan een taak werken. Het is een van de meest strategische posities om een zaak voor te leggen en aangenomen te krijgen. Naast elkaar aan tafel zitten, is ook een goede positie om iets aan de ander uit te leggen of iets te demonstreren.

Gelijkwaardigheid
Het is in deze positie gemakkelijk om iets te laten zien aan je gesprekspartner zoals een rapport, een kaart of een presentatie op je pc. Je kijkt dan letterlijk naar het werk vanuit dezelfde gezichtshoek.De positie naast elkaar duidt dan ook op gelijkwaardigheid. Als je direct naast elkaar zit, zit je ook erg dichtbij. Het direct aankijken van elkaar is hierdoor lastig. Een korte blik is mogelijk, maar als je elkaar langer aankijkt wanneer je zo dicht bijeen zit, is dat voor een zakelijk contact snel te intiem. Bovendien biedt het minder mogelijkheid voor het optimaal gebruikmaken van gebaren. Naast elkaar zitten is dus prima voor een demonstratie, maar minder geschikt voor een zakelijk gesprek.

Delen van vertrouwen
Overigens zijn er ook situaties waarbij het juist slim is de positie naast elkaar te kiezen om met elkaar te spreken. Vooral in gesprekken met een gevoelige inhoud. Het kan dan steun geven om letterlijk iemand naast je te hebben die naar je luistert, zonder dat je hem hoeft aan te kijken. Zo kan een therapeut er voor kiezen om naast of zelfs schuin achter je te gaan zitten. Ouders die moeilijk kunnen praten met hun tiener doen er slim aan om met hem of haar een stukje te gaan rijden met de auto. Dit voorkomt niet alleen dat hij of zij wegloopt, maar bovendien creëer je de gelijkwaardige positie: naast elkaar. Daarbij hoef je elkaar niet aan te kijken en dat nodigt meer uit tot een vertrouwd gesprek.

Tegenover elkaar: de concurrerende positie (B-C of E-F)

Als je recht tegenover iemand aan tafel zit, geeft dit tijdens het contact weinig mogelijkheid om van hem weg te kijken. Het recht in de ogen aankijken van een ander is soms erg moeilijk, en voor sommigen zelf bedreigend. Een gesprek verloopt ook het makkelijkst als je de mogelijkheid hebt om weg te kijken.

Als je een relatie wilt opbouwen met de ander, is het daarom beter om niet recht tegenover elkaar aan tafel te gaan zitten. Het feit dat hij je voortdurend moet aankijken, kan hem het gevoel geven dat je hem aan een verhoor onderwerpt.

Rivaliserende sfeer
De positie recht tegenover elkaar aan tafel kan een defensieve, concurrerende of rivaliserende sfeer scheppen en deze opstelling kan ertoe leiden dat beide partijen op hun stuk blijven staan. Deze positie wordt ingenomen als mensen elkaar beconcurreren of wanneer de een de andere een berisping moet geven. Gesprekken in deze positie duren vaak kort. Als je met mensen spreekt, heb je altijd te maken met wederzijdse beïnvloeding.

In de interactie is het belangrijk om ook het standpunt van de ander te kunnen zien, hem op zijn gemak te stellen en hem een positief gevoel te geven tegenover jou. Met de concurrerende postie krijg je dat niet makkelijk voor elkaar. Je zult ook meer medewerking verkrijgen bij gebruik van de coöperatieve of hoekpositie. Als er een derde persoon aan tafel zit en deze vormt een hoekpositie met de personen die tegenover elkaar aan tafel zitten, is de situatie anders. De hoekpositie met de derde persoon zorgt er voor dat de anderen meer mogelijkheid hebben om weg te kijken.

Vreemden: de onafhankelijke positie. (B-F of E-C )

Deze positie wordt ingenomen door mensen die niets met elkaar te maken willen hebben en is dus eigenlijk niet zo geschikt voor communicatie. Je treft deze formatie aan in bijvoorbeeld een bibliotheek. De mensen komen daar duidelijk niet om een gesprek aan te gaan. Ze zitten dan schuin tegenover elkaar, ieder aan zijn eigen deel van de tafel. Hierdoor is het te verwachten oogcontact minimaal. Hetzelfde zie je vaak in de trein. Zolang er plaatsen vrij zijn kiest men er voor om niet naast of recht tegenover de ander te gaan zitten.

Je kunt zoiets wel eens zien in een park waar vreemden elkaar ontmoeten. Twee mensen die elkaar niet kennen, zitten dan ieder op het uiterste puntje van een bank. Het gaat hier om de verdeling van territorium. Net als op het strand zoeken mensen die elkaar niet kennen een zodanige plek uit om zoveel mogelijk ruimte te hebben en de ander ook zoveel mogelijk ruimte te bieden. Deze plaatsverdeling duidt op een ontbreken van belangstelling en het kan zelfs als vijandig worden geïnterpreteerd door de ander als deze territoriale grens wordt overschreden. Deze positie moet worden vermeden in de situatie waar een open discussie nodig is.

Meer mensen aan tafel: het groepsgesprek

Ook als meerdere mensen in een vergadering of groepsgesprek bijeen zitten aan een tafel bepaalt de tafelschikking de interactiemogelijkheden. De plaats aan het hoofd van de tafel betekent een bevoorrechtte positie omdat men vandaar uit de groep kan overzien, gemakkelijk het woord kan nemen en een centrale plaats in de interactie kan innemen. Tijdens een vergadering zal het over het algemeen de voorzitter zijn die deze plek bezet.

De meest strategische plaats
Als de keuze van plaats niet aan afspraken gebonden is, weerspiegelt de gemaakte keuze de rol die men in de interactie wenst in te nemen. Dominante personen hebben een voorkeur voor deze centrale positie. Hoe verder men van de voorzitter of centrale persoon af zit, hoe moeilijker het is om een actieve deelname aan het gesprek te hebben.

The knights of the round table

Klassiek is de legende van koning Arthur die een ronde tafel gebruikte om al zijn ridders evenveel gezag en aanzien te geven. Aan een ronde tafel zit niemand aan de kop, en is iedereen gelijk. Koning Arthur had echter niet door dat eigen hoge status automatisch de posities van de anderen aan tafel bepaalde. De ridders die naast hem zaten, kregen non-verbaal de op één na hoogste machtspositie.

De hoeveelheid macht werd steeds minder naarmate de afstand tussen de plaats van een ridder en die van de koning groter werd. De ridder tegenover koning Arthur kwam zo automatisch in de rivaliserende positie te zitten.

Een ontspannen informele sfeer
Ondanks dit verhaal schept een ronde tafel over het algemeen een ontspannen, informele atmosfeer. Iedereen heeft de mogelijkheid om in even grote mate deel te nemen aan het gesprek en kan vanuit zijn positie de anderen aankijken. Het is ideaal om een gesprek te stimuleren tussen mensen die dezelfde status hebben. De tafel weghalen en in een kring gaan zitten helpt ook om hetzelfde resultaat te verkrijgen. Dit wordt vaak gebruikt in therapiegroepen. Het ontbreken van de tafel zorgt er wel voor dat je er open, onbeschermd en kwetsbaar bij zit. Elk lichaamssignaal, zelfs het wiebelen van je voeten is dan zichtbaar voor de anderen. Dit is vaak even wennen voor mensen die voor het eerst aan een therapiegroep deelnemen.

tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie

  Lichaamstaal bij baby's  
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.

 Meer informatie
 Hoofdstukindeling
 Online bestellen

Manipuleren kun je leren geschreven door lichaamstaalexpert Frank van Marwijk Meer dan 30.000 exemplaren! Bestellen via Managementboek Bestellen via Bol.com

Informatie

Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.

Bodycom Lichaamscommunicatie Voorschoten K.v.K. Haaglanden 28088572

https://www.lichaamstaal.nl e-mail: telefoon: 06 16024219

 Volg @lichaamstaal op Twitter

---