Home
Houding
Houdingtest
Zitten
Beweging
Aanraking
Hoofd
Lopen
Gebaren
Wijzen
Intonatie
Ademhaling
Afstand
Ruimte
Plaats
Tijd
Oogcontact
Gezichtsuitdrukking
Wenkbrauwen
Glimlach
Kleding
Uiterlijk
Huid
Voeten
Geur
Schaduwen
Slaaphouding
Symptomen
Aanwezigheid
Doen
Handdruk
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
De taal van ruimte
Een eigen plek
Voor mensen is het belangrijk om een "eigen plek" te hebben. Net als dieren
hebben ook mensen een territorium. Als er bijvoorbeeld in je huis is ingebroken, zul je het verschrikkelijk vinden dat er waardevolle spullen zijn ontvreemd. Bezittingen kwijt raken is zeker erg, maar het idee dat iemand is binnengetreden in jouw "domein" en dat die persoon aan het neuzen is geweest in jouw spullen is nog erger.
We hechten veel aan ruimte voor onszelf. De ruimte waarin we wonen richten we in naar eigen smaak, zodat we ons er prettig in voelen. Hier kunnen we ons terugtrekken, alleen of met mensen die ons vertrouwd zijn. Ook kunnen we ons zo nodig afzonderen zonder lastig gevallen te worden door anderen. Deze ruimte is ons persoonlijke domein - ons nest - ons territorium. Natuurlijk zijn we trots op deze persoonlijke ruimte. We nodigen graag gasten uit om er met ons te verblijven. Maar dan wel op een tijdstip dat wij daar klaar voor zijn. We poetsen onze ruimte dan op en zorgen dat ook de ander een indruk kan krijgen van het knusse gevoel dat onze ruimte ons biedt.
Waar ga je zitten?
De plaats die iemand kiest in een ruimte kan veel over hem vertellen. Gaat een bezoeker van een verjaardag
tussen andere mensen zitten, of zondert hij zich af. Bij wie gaat hij zitten? En
zit hij in het midden van een groep of aan de zijkant. Hoeveel tussenruimte
neemt hij ten opzichte van anderen? Zit hij met zijn gezicht naar de deur, naar
het raam of naar de anderen toe gekeerd? Als je bij iemand thuis komt zegt de
aanblik van het woonverblijf veel over de bewoner daarvan. Hoe heeft hij deze
persoonlijke ruimte (territorium) ingericht (afgebakend). Heeft hij het
bijvoorbeeld opgeruimd, of is het rommelig; heeft hij de ruimte gevuld met
spullen of is het leeg? Hoeveel ruimte (territorium) heeft hij nodig? Heeft hij
bijvoorbeeld een grote stoel die alleen voor hem is?
Privacy
Een mens heeft behoefte aan privacy. Het is belangrijk om je ook eens terug te kunnen trekken en niet
voortdurend tussen mensen te hoeven zijn.
De patiënten in de klassieke psychiatrische
ziekenhuizen woonden in grote aantallen in grote paviljoenen. De gehele indeling van
het gebouw benadrukte de massaliteit: grote slaapzalen, een gemeenschappelijke ruimte
voor recreatie en eten, een paar badgelegenheden voor 40 a 50 personen enz. De patiënten hadden
maar weinig privacy, behoudens een eigen kastje, dat ze met een beetje geluk zelf af mochten sluiten
zodat ze wat eigen spullen konden bewaren. Ieder kan voor zich dit rijtje verder invullen.
Duidelijk is wel dat zo'n omgeving weinig ruimte geeft tot menselijk wonen, menselijke arbeid en menselijke
vrije tijdsbesteding (Werken in een therapeutisch milieu C. Janzing, J. Kerstens)
Ook nu nog hebben de lang verblijvende bewoners in psychiatrische centra en verpleeghuizen weinig eigen ruimte. Vaak zie je dat de mensen daar toch hun eigen territorium creëren. Ze maken gebruik van de hoekjes die het gebouw biedt.
Deze hoekjes worden door henzelf "ingericht" met behulp van hun persoonlijke
eigendommen. Elke dag zoeken deze mensen hun eigen hoekje weer op. Andere mensen
zullen deze "afgebakende" stukjes afdeling niet zomaar betreden. Als je er al
gaat zitten ben je als bij de ander op bezoek. Het afgebakende plekje is een tijdelijk territorium.
"Hoe we onze zones bewaken en hoe we ons in andere zones begeven, is een integraal deel van hoe we met andere
mensen in contact staan"
Ruimte en macht
Behalve privacy zijn ook begrippen als status en macht verbonden aan het bezitten (en bezetten) van een eigen
plaats in een (woon)ruimte. A.J. Sekeris schreef ons het volgende als reactie op "de eigen plek":
Bij de verhandeling over de ruimte die mensen om zich heen creëren wordt
gesproken over de inrichting van iemands woning. Daarbij wordt het voorbeeld
van een grote, persoonlijke stoel aangehaald. Dit is inderdaad voor mij zeer
herkenbaar, maar vanuit mijn omgeving zie ik een extra aspect toegevoegd aan
het hebben van de 'eigen' stoel, namelijk die van statussymbool.
De 'heer des huizes' (lekker on-geëmancipeerd) ontleent status aan het feit dat hij
zijn 'eigen' stoel heeft en de rest van de huisgenoten niet (in die mate).
Daarbij is de stoel dus geen 'hoekje' om je terug te trekken, maar juist een
soort platform van macht. Daarbij treden dan weer leuke verschijnselen op
als bijvoorbeeld de vader of schoonvader van de heer des huizes langskomt,
waarbij de eerste die stoel vaak claimt, en de laatste die stoel vaak
aangeboden krijgt.
Zelf voel ik me altijd heel ongemakkelijk als de situatie zich voordoet dat ik
in _de_ stoel in een ander huishouden terecht komt, hetgeen er toe leidt dat ik
zo snel mogelijk probeer een andere plek te vinden om te gaan zitten. Ik vraag me af
in hoeverre een sterke gewaarwording dat je niet op een bepaalde plaats of binnen een
bepaald gebied mag zijn onbewust beïnvloed wordt door de lichaamstaal van mensen die in
de buurt zijn.
De plaats op het werk
Dat een plaats status en macht geeft, geldt behalve in een woonsituatie zeker ook op het werk.
Als een werkruimte wordt gedeeld met anderen, geldt bijvoorbeeld algemeen dat degene die aan zijn bureau
met zijn gezicht naar de deur zit meer status heeft dan degene die met zijn rug naar de deur zit.
Ook de grootte van het bureau maakt verschil.
Behalve de ruimteverdeling binnen een vertrek is ook de verdeling van ruimtes
in het gebouw essentieel.
Onderzoekers die zich hebben verdiept in de relatie van ruimte en macht stellen:
- meer ruimte is beter dan minder;
- privéruimte is beter dan gedeelde ruimte;
- hoge ligging is beter dan laag gelegen;
- dichtbij 'de machthebbers' is beter dan verder af;
- binnen is beter dan buiten
Hieraan zou nog kunnen worden toegevoegd dat de kamer zich beter kan bevinden in een
aparte hal dan in een gang en dat vervolgens de hoeken in een gang weer beter
zijn dan kamers in een rij midden op de gang. Tenslotte geeft zelfs het type deur van
een kamer of kantoor statusverschil aan. Een deur zonder raam is beter dan een deur
met een raam (lees inkijk).
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
persoonlijke ruimte
ruimte en tijd
communicatie
management
emotie
relatie
liefde
flirten
lichaamstaal
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie